Nguyễn Du

Admin Tổng số bài gửi : 3173 Registration date : 22/11/2007

永州柳子厚故宅

衡嶺浮雲瀟水波
柳州故宅此非耶
一身斥逐六千里
千古文章八大家
血指汗顏誠苦矣
清溪嘉木奈愚何
壯年我亦為材者
白髮秋風空自嗟

Vĩnh Châu Liễu Tử Hậu cố trạch

Hành lĩnh phù vân Tiêu thủy ba,
Liễu châu cố trạch thử phi gia ?
Nhất thân xích trục lục thiên lý,
Thiên cổ văn chương bát đại gia.
Huyết chỉ hãn nhan thành khổ hỹ,
Thanh khê gia mộc nại ngu hà.
Tráng niên ngã diệc vi tài giả,
Bạch phát thu phong không tự ta!

Vĩnh Châu: Liễu Tông Nguyên 柳宗元 (773-819), tự là Tử Hậu 子厚, người đất Hà Đông 河東 (nay thuộc tỉnh Sơn Tây 山西). Từng làm thứ sử Liễu Châu 柳州 (nay là Quảng Tây 廣西), đỗ tiến sĩ năm 21 tuổi, nổi tiếng tài hoa. Làm quan, chủ trương cải cách chế độ, chống tham ô nên bị đày đi xa như ở Vĩnh Châu 永州 chẳng hạn (nay thuộc Hồ Nam 湖南).

Chú thích:
bát đại gia: Tám nhà văn chương lỗi lạc: Hàn Dũ, Liễu Tông Nguyên, Âu Dương Tu, Tăng Củng, Vương An Thạch, Tô Tuân, Tô Thức, Tô Triệt.
thành khổ hỹ: Trong bài Tế Liễu Tử Hậu văn Hàn Dũ viết: "Ví như người thợ vụng, tay bầm máu, mặt đổ mồ hôi, còn ông thợ khéo thì đứng khoanh tay. Văn chương ông Liễu không được dùng, còn bọn nịnh thần được thảo chiếu, chế của nhà vua!"
Thanh khê gia mộc: Trong Bài tựa tám bài thơ Ngu khê Liễu Tông Nguyên viết: "Cây tốt, đá lạ do hóa công bố trí, đều là những kỳ diệu của sơn thủy, chỉ vì tôi mà lụy, mang cái tên Ngu" (Gia mộc, dị thạch bố trí, giai sơn thủy chi kỳ giả, dĩ dư cố, hàm dĩ ngu nhục yên 嘉木異石錯置，皆山水之奇者，以余故，咸以愚辱焉). [Xem Nguyễn Hiến Lê, Cổ văn Trung Quốc, Xuân Thu xuất bản, USA Houston, trang 287-288.]

Dịch nghĩa:

Trên núi Hành Lĩnh mây nổi, sông Tiêu sóng gợn
Nơi đây có phải nhà cũ của thứ sử Liễu Châu ?
Một thân bị đày ải nơi xa sáu ngàn dặm
Văn chương nghìn thuở, là một trong tám nhà văn thơ lớn bậc nhất
(Thợ vụng) tay bầm, mặt đổ mồ hôi, coi thật là khốn khổ
(Người tài như) khe trong, cây tốt, lại chịu tiếng ngu
Thời trai trẻ, ta cũng có tài ví như gỗ tốt
Nay bạc đầu, tự mình than vãn trước gió thu

Bài thơ này nói về ông Liễu Tông Nguyên (773-819) tự Tử Hậu. Thơ ông Liễu Tử Hậu hay nhưng không được trọng dùng, mà những kẻ nịnh vua thời đó lại được thảo chiếu của vua.

Nhà cũ của Liễu Tử Hậu ở Vĩnh Châu
(Người dịch: Đặng Thế Kiệt)

Mây bay Hành Lĩnh, sóng Tiêu Tương
Nhà Liễu Tông Nguyên cũ phải không?
Nghìn dặm lưu đày thân tủi nhục
Muôn đời bội phục áng văn chương
Ngón bầm, mặt nhớp đành cơ cực
Cây đẹp, khe trong chịu dở ương
Gỗ quí tài trai ta cũng thể
Bạc đầu than vãn trước thu phong

_________________________
Nguyễn Du - Page 16 Signat21

Tiêu đề: Tương giang dạ bạc Tue 13 Apr 2010, 03:13

湘江夜泊

一去六十里
悠悠江水長
浮雲連五嶺
明月會三湘
別浦分新色
遥空失故鄉
鶴來人不見
晚樹鬱滄滄

Tương giang dạ bạc

Nhất khứ lục thập lý,
Du du giang thủy trường.
Phù vân liên Ngũ Lĩnh,
Minh nguyệt hội Tam Tương.
Biệt phố phân tân sắc,
Dao không thất cố hương.
Hạc lai nhân bất kiến,
Vãn thụ uất thương thương.

Chú thích:
Ngũ Lĩnh: Dãy núi cao năm ngọn chạy giáp địa phận hai tỉnh Hồ Nam và Quảng Tây.
Tam Tương: Tương giang bắt nguồn từ Quảng Tây chảy theo hướng Đông bắc vào tỉnh Hồ Nam, lúc đầu hợp với Ly Thủy gọi là Ly Tương, sau hợp với Tiêu Thủy thành Tiêu Tương, rồi chảy lên phía bắc huyện Hành Dương hợp với Chưng Thủy gọi là Chưng Tương (cho nên gọi là Tam Tương), sau chảy đến Trường Sa, vào Hồ Ðộng Ðình.
Hạc lai: Nhắc tích ông Phí Văn Huy cỡi hạc vàng lên tiên ở lầu Hoàng Hạc, lầu này ở phía tây nam huyện Vũ Xương, tỉnh Hồ Bắc, gần vùng Tương Giang.
thương thương: Lạnh lẽo. Có bản chép là thương xanh.

Dịch nghĩa:

Đi một mạch sáu mươi dặm
Nước sông chảy dài dằng dặc
Mây nổi nối liền dãy Ngũ Lĩnh
Trăng sáng tụ lại vùng Tam Tương
Phố xa chia sắc đẹp mới
Trời vòi vọi làm mất cố hương
Hạc trở lại nhưng không thấy người cưỡi hạc
Cây buổi tối chứa lạnh lẽo

Đêm Đậu Thuyền Trên Sông Tương Giang
(Người dịch: Quách Tấn)

Một đi sáu mươi dặm
Dòng cuộn nước mênh mang
Mây giăng liền Ngũ Lãnh
Trăng ngập tràn Tam Tương
Bến tiễn chia xuân sắc
Trời xa lấp cố hương
Hạc về người chẳng thấy
Cây biếc lạnh ngàn sương

_________________________
Nguyễn Du - Page 16 Signat21

Admin Tổng số bài gửi : 3173 Registration date : 22/11/2007

湘潭弔三閭大夫其一

好修人去二千載，
此地猶聞蘭芷香。
宗國三年悲放逐，
楚詞萬古擅文章。
魚龍江上無殘骨，
杜蒻洲邊有眾芳。
極目傷心何處是，
秋風落木過沅湘。

Tương Đàm điếu Tam Lư đại phu kỳ 1

Hiếu tu nhân khứ nhị thiên tải,
Thử địa do văn lan chỉ hương.
Tông quốc tam niên bi phóng trục,
Sở từ vạn cổ thiện văn chương.
Ngư long giang thượng vô tàn cốt,
Đỗ nhược châu biên hữu chúng phương.
Cực mục thương tâm hà xứ thị,
Thu phong lạc mộc quá Nguyên Tương.

Tương Đàm (Trường Sa): tên một huyện tỉnh Hồ Nam.

Tam lư đại phu: là chức tước của Khuất Nguyên người nước Sở đời Chiến Quốc. Khuất Nguyên là người tài giỏi lúc đầu được vua Sở tin dùng và thực thi chủ trương chính trị do ông đề xướng, nhưng sau vì lới gièm pha của nịnh thần ông bị đầy đi Giang Nam. Ngày mồng 5 tháng 5 ông trẫm mình ở Mịch La.

Chú thích:
Hiếu tu nhân: Người thích sửa sang đức tính tốt.
lan chỉ: Thơ Khuất Nguyên có câu: "Bờ sông Nguyên có hoa chỉ, bờ sông Lễ có hoa lan". Ý muốn nói đến sự cao khiết.
Sở từ: Thi ca người nước Sở, chỉ tác phẩm Ly tao của Khuất Nguyên.
Đỗ nhược: Ly tao có câu: "Hái hoa đỗ nhược ở bãi thơm". Đỗ nhược là một loài cây giống sen, hoa màu trắng có 6 cánh.
Nguyên Tương: Nguyên, Tương là hai con sông thuộc tỉnh Hồ Nam.

Dịch nghĩa:

Người hiếu tu sống cách hai nghìn năm,
Ngày nay đất này còn thơm mùi hoa chỉ, hoa lan.
Xa quê ba năm buồn phiền vì bị tống xuất,
Nghìn đời sau thơ của ông vẫn hay nhất.
Rồng cá đầy sông cốt tìm chẳng thấy,
Bên bờ Đỗ nhược có giống cỏ thơm.
Nhướng mắt đau lòng không biết là đâu,
Gió thu lá rụng khi qua vùng Nguyên, Tương.

_________________________
Nguyễn Du - Page 16 Signat21

Admin Tổng số bài gửi : 3173 Registration date : 22/11/2007

湘潭弔三閭大夫其二

楚國冤魂葬此中，
煙波一望渺何窮。
直交憲令行天下，
何有離騷繼國風。
千古誰人憐獨醒，
四方何處托孤忠。
近時每好為奇服，
所揹椒蘭竟不同。

Tương Đàm điếu Tam Lư đại phu kỳ 2

Sở quốc oan hồn táng thử trung,
Yên ba nhất vọng diểu hà cùng.
Trực giao hiến lệnh hành thiên hạ,
Hà hữu Ly tao kế Quốc phong ?
Thiên cổ thuỳ nhân liên độc tỉnh,
Tứ phương hà xứ thác cô trung ?
Cận thời mỗi hiếu vi kỳ phục,
Sở bội tiêu lan cánh bất đồng.

Chú thích:

Sở quốc oan hồn: Chỉ Khuất Nguyên.
Hiến lệnh: Khuất Nguyên làm pháp lệnh giúp Sở Hoài Vương.
Quốc phong: Đây chỉ Kinh thi.
Thiên cổ thuỳ nhân liên độc tỉnh: Thiên Ngư phủ có câu: "Mọi người say chỉ có một mình ta tỉnh".
Cận thời mỗi hiếu vi kỳ phục: Khuất Nguyên có nói: "Lúc trẻ ta ham đồ phục sức lạ, gươm dài mũ cao", ý nói mình trung trực khác người.
Tiêu lan: Các thứ hoa Khuất Nguyên thường đeo, để tỏ lòng cao khiết của mình. Theo dẫn giải cũ thì hai câu này ám chỉ thời sự, tức là chuyện quan trường nhà Nguyễn.

Dịch nghĩa:

Oan hồn của nước Sở chôn tại nơi này,
Khói sóng mênh mông cứ ngóng theo khôn cùng.
Hiến lệnh đó nếu đã được ban ra khắp mọi nơi,
Thì làm gì có Ly tao kế với Quốc phong?
Ngàn năm trước ai hiểu người tỉnh một mình,
Bốn phương lòng trung biết gửi nơi nào?
Thời nay người thích trang phục lạ,
Hoa tiêu lan của họ đeo cũng chẳng giống của ông.

_________________________
Nguyễn Du - Page 16 Signat21

Tiêu đề: Phản Chiêu hồn Wed 14 Apr 2010, 20:43

反招魂

魂兮魂兮魂不歸
東西南北無所依
上天下地皆不可
鄢郢城中來何為
城郭猶是人民非
塵埃滾滾汙人衣
出者驅車入踞坐
坐談立議皆皋夔
不露爪牙與角毒
咬嚼人肉甘如飴
君不見湖南數百州
只有瘦瘠無充肥
魂兮魂兮率此道
三皇之後非其時
早斂精神返太極
慎勿再返令人嗤
後世人人皆上官
大地處處皆汨羅
魚龍不食豺虎食
魂兮魂兮奈魂何

Phản Chiêu hồn

Hồn hề! Hồn hề! hồn bất qui?
Đông tây nam bắc vô sở y.
Thướng thiên há địa giai bất khả,
Yên, Dĩnh thành trung lai hà vi ?
Thành quách do thị, nhân dân phi,
Trần ai cổn cổn ô nhân y.
Xuất giả khu xa, nhập cứ tọa,
Tọa đàm lập nghị giai Cao, Quì.
Bất lộ trảo nha dữ giác độc,
Giảo tước nhân nhục cam như di!
Quân bất kiến Hồ Nam sổ bách châu,
Chỉ hữu sấu tích, vô sung phì.
Hồn hề! Hồn hề! suất thử đạo
Tam Hoàng chi hậu phi kỳ thì.
Tảo liễm tinh thần phản thái cực,
Thận vật tái phản linh nhân xi,
Hậu thế nhân gian giai Thượng Quan
Đại địa xứ xứ giai Mịch La,
Ngư long bất thực, sài hổ thực,
Hồn hề! Hồn hề! nại hồn hà?

Chú thích:
Chiêu hồn: một bài từ của Tống Ngọc 宋玉, người cùng thời với Khuất Nguyên 屈原. Trong bài có nói Tống Ngọc thương Khuất Nguyên hồn phách sắp tiêu tan nên làm bài từ để gọi hồn cho sống lâu hơn. Nguyễn Du phản lại ý đó, ý muốn nói hồn không nên trở lại cõi trần gian có đầy những kẻ gian ác thâm hiểm.
Yên, Dĩnh (hay Sinh): Yên thuộc đất Sở, Dĩnh là kinh đô nước Sở, cả hai đều thuộc tỉnh Hồ Bắc 湖北.
Cao, Quì: hai vị quan giỏi đời Ngu Thuấn 虞舜.
Có thể theo thuyết đây là ba vị vua cổ nhất của Trung Quốc, đó là Phục Hy 伏羲, Thần Nông, Hoàng Đế.
Thái cực: Cõi hư vô.
Thượng Quan: Tức Thượng quan Ngân Thượng là kẻ gièm pha để Sở Hoài Vương 楚懷王 ruồng bỏ Khuất Nguyên 屈原.
Mịch La: Khúc sông hợp lưu của hai sông Mịch và La. Nay ở phía bắc huyện Tương Âm 湘陰, tỉnh Hồ Nam 湖南. Sau người ta còn gọi là Khuất Ðàm (vì Khuất Nguyên tự trầm ở đây).

Dịch nghĩa:

Hồn ơi! hồn ơi! sao chẳng về?
Ðông tây nam bắc không chốn nương tựa
Lên trời xuống đất đều không được
Còn trở về thành Yên thành Sính làm gì ?
Thành quách còn đây, nhân dân đã khác
Bụi bặm mù bay làm dơ bẩn quần áo
Ra ngoài thì ruổi xe, vào nhà ngồi chễm chệ
Ðứng ngồi bàn bạc như hai bậc hiền thần Cao, Quì
Không để lộ ra nanh vuốt nọc độc
Mà cắn xé thịt người ngọt xớt
Không thấy sao mấy trăm châu ở Hồ Nam
Chỉ có người gầy gò, không ai béo tốt
Hồn ơi! hồn ơi! nếu cứ noi theo lối đó
Thì sau Tam Hoàng không hợp thời nữa
Hãy sớm thu góp tinh thần trở lại Thái Cực
Ðừng trở lại đây nữa để người ta mai mỉa
Ðời sau đều là Thượng Quan
Khắp mặt đất đều là sông Mịch La
Cá rồng không ăn, sói hùm cũng nuốt
Hồn ơi! hồn ơi! hồn làm sao đây ?

Chống bài Chiêu hồn
(Người dịch: (Không rõ))

Hồn ơi! sao chẳng trở về?
Ðông tây nam bắc chở che chốn nào?
Dù đất thấp trời cao chẳng ổn,
Yên, Dĩnh đành lạc lõng như nhau.
Thành đây, dân cũ còn đâu,
Bụi đời mù mịt dơ màu áo xưa.
Ra xe đưa, vào ngồi chễm chệ,
Bàn bạc xem ra vẻ hiền thần.
Vuốt nanh, nọc độc chứa ngầm,
Thịt người cắn xé như đường nuốt ngon!
Hồ Nam kia thấy không trăm xóm,
Toàn những người gầy ốm xanh xao.
Hồn ơi! lối ấy theo nhau,
Ðời Tam Hoàng trước lấy đâu hợp thời.
Thu tinh thần về nơi Thái cực,
Chớ về đây người chực mỉa mai.
Thượng quan thời buổi ai ai,
Khắp trên đất rộng sông dài: Mịch La!
Cá rồng nuốt, sói hùm tha,
Hồn ơi! hồn hỡi! hồn mà làm sao ?

_________________________
Nguyễn Du - Page 16 Signat21

Tiêu đề: Biện Giả Wed 14 Apr 2010, 20:47

辯賈

不涉湖南道
安知湘水深
不讀懷沙賦
安識屈原心
屈原心湘江水
千秋萬秋清見底
古今安得同心人
賈生一賦徒為耳
烈女從來不二夫
何得栖栖相九州
未必古人知有我
眼中湘水空悠悠

Biện Giả

Bất thiệp Hồ Nam đạo,
An tri Tương Thuỷ thâm?
Bất độc Hoài sa phú
An thức Khuất Nguyên tâm?
Khuất Nguyên tâm, Tương giang thủy,
Thiên thu vạn thu thanh kiến để.
Cổ kim an đắc đồng tâm nhân,
Giả sinh nhất phú đồ vi nhĩ.
Liệt nữ tòng lai bất nhị phu,
Hà đắc thê thê "tướng cửu châu".
Vị tất cổ nhân tri hữu ngã,
Nhãn trung Tương Thủy, không du du!

Chú thích:
Giả: là Giả Nghị (201-169 trước C.N.) một vị quan đời Hán, vì bị quan thần bài xích nên bị đổi đi làm thái phó ở Trường Sa. Khi đi qua sông Tương làm bài phú Viếng Khuất Nguyên, ngụ ý than thở cảnh ngộ mình.
Hoài sa phú: Là một trong chín bài đề Cửu Chương của Khuất Nguyên, tỏ ý Khuất Nguyên không muồn nhìn cảnh quốc gia bị mất nên quyết định tự tử ở sông Tương.
Tướng cửu châu: Trong bài phú Viếng Khuất Nguyên của Giả Nghị có câu có nghĩa đi tìm vua khác mà thờ, sao phải ôm lấy cố đô làm chi? Nguyễn Du bác bỏ ý này của Giả Nghị.

Dịch nghĩa:

Không đi qua Hồ Nam
Sao biết sông Tương sâu
Không đọc phú Hoài sa
Sao hiểu lòng Khuất Nguyên
Lòng Khuất Nguyên, nước sông Tương
Nghìn thu vạn thu trong suốt thấy đáy
Xưa nay mấy ai có được bạn đồng tâm
Bài phú của thư sinh họ Giả chẳng có nghĩa lý gì
Liệt nữ xưa nay không lấy hai chồng
Cần gì phải tất tả đi khắp chín châu tìm vua khác
Chưa chắc người xưa biết có ta
Trong mắt sông Tương dằng dặc trôi

Bác Giả Nghị
(Người dịch: Đặng Thế Kiệt)

Hồ Nam chưa đi tới
Sao biết sông Tương sâu
Phú Hoài Sa chưa đọc
Lòng Khuất Nguyên biết đâu.
Khuất Nguyên đau, sông Tương chảy
Trong vắt muôn đời nhìn thấy đáy
Mấy ai có được bạn đồng tâm
Bài phú Giả sinh vô nghĩa ấy!
Liệt nữ xưa nay chỉ một chồng
Chín châu hà tất kiếm long đong
Có ta chưa hẳn người xưa biết
Lờ lững sông Tương trong mắt trong.

_________________________
Nguyễn Du - Page 16 Signat21

Tiêu đề: Trường Sa Giả thái phó Tue 27 Apr 2010, 02:37

長沙賈太傅

絳灌武人何所知
孝文澹泊憚更為
立談不展平生學
事職何妨至死悲
天降奇才無用處
日斜異物有來時
湘潭咫尺相鄰近
千古相逢兩不違

Trường Sa Giả thái phó

Giáng Quán võ nhân hà sở tri,
Hiếu Văn đạm bạc đạn canh vi.
Lập đàn bất triển bình sinh học,
Sự chức hà phương chí tử bi.
Thiên giáng kỳ tài vô dụng xứ,
Nhật tà dị vật hữu lai thì.
Tương Đàm chỉ xích tương lân cận,
Thiên cổ tương phùng lưỡng bất vi.

Chú thích:

Giả thái phó: Tức Giả Nghị 賈誼 (200-168, trước Công Nguyên). Giỏi từ phú nghị luận, làm tới Thái Trung Đại Phu 太中大夫 đời Tây Hán 西漢, chủ trương cải cách, bị đám quý tộc bài xích, bị biếm làm Thái Phó Trường Sa Vương 長沙王. Bất đắc chí chết năm 33 tuổi. Khi qua sông Tương, Giả Nghị làm bài phú Viếng Khuất Nguyên 屈原 để giải bày tâm sự mình.

Giáng Quán: Tức Giáng Hầu 絳侯 và Quán Anh 灌嬰, hai võ tướng, khai quốc công thần, được Hán Văn Đế 漢文帝 trọng dụng.
Hiếu Văn: Tức Hán Văn Đế 漢文帝 (179-159 trước công nguyên).
Lập đàn: Đứng mà bàn việc.
Sự chức: Làm hết chức vụ. Trong lúc Giả Nghị 賈誼 làm thái phó cho Lương Hoài Vương, Hoài Vương ngã ngựa chết. Giả Nghị buồn phiền nên sang năm sau thi chết lúc 33 tuổi.
dị vật: Chỉ chim phục (một loại chim cú), khi chim cú bay vào nhà và đậu ngay chỗ ngồi của Giả Nghị thì ông cho là điềm gở, nhân đó làm bài Phục điểu phú để tự an ủi.
Tương Đàm: Tên huyện ở Hồ Nam, gần nơi Giả Nghị ở. Nơi này có sông Tương, phía thượng của sông gọi là Mịch La nơi Khuất Nguyên tự tử. Câu này có ý nói Giả Nghị có cùng một tâm sự như Khuất Nguyên, muốn cứu nước mà không được tin dùng; khi qua sông Tương, Giả Nghị làm bài phú điếu Khuất Nguyên để nói tâm sự mình.

Dịch nghĩa:

Giáng Hầu, Quán Anh là những kẻ võ biền có biết gì
Vua Hiếu Văn không tha thiết gì, sợ thay đổi
Đứng suông mà bàn luận không thể bày tỏ cái học cả đời mình
Làm tròn chức phận có gì mà phải chịu chết đau thương
Trời cho tài lạ mà không có chỗ dùng
Chiều tà vật quái dị có lúc đến
Tương Đàm gần gũi trong gang tấc
(Sống cách nhau) nghìn năm, gặp gỡ, cả hai đâu có gì trái nghịch

Giả Thái Phó đất Trường Sa
(Người dịch: Đặng Thế Kiệt)

Giáng, Quán võ biền có biết chi
Hiếu Văn e ngại chẳng làm gì
Bàn suông không tỏ bình sinh học
Phận trọn cớ gì chết hận bi
Tài lạ trời cho không chỗ dụng
Vật kỳ điềm báo lúc chiều đi
Tương Đàm gần gũi trong gang tấc
Xa cách nghìn năm gặp cố tri

_________________________
Nguyễn Du - Page 16 Signat21

Tiêu đề: Sơ thu cảm hứng kỳ 1 Tue 27 Apr 2010, 02:41

初秋感興其一

蕭蕭木落楚江空
無限傷心一夜中
白髮生憎班定遠
玉門關外老秋風

Sơ thu cảm hứng kỳ 1

Tiêu tiêu mộc lạc Sở giang không,
Vô hạn thương tâm nhất dạ trung.
Bạch phát sinh tăng Ban định viễn,
Ngọc Môn Quan ngoại lão thu phong.

Chú thích:

Sở giang: Tức sông Tương.
Ban định viễn: Tức Ban Siêu 班超 (32-102), tướng nhà Hán. Thời Đông Hán 漢 có công chinh phục các nước Tây Vực 西域 được phong tước Định Viễn Hầu 定遠侯, làm đô hộ Tây Vực ba mươi năm, đầu bạc mới trở về.
Ngọc Môn Quan: Một của ải phía bắc Trung Quốc, thông sang nước Tây Vực.

Dịch nghĩa:

Sông Sở hoang vắng lá cây rụng bời bời
Trong một đêm xiết bao đau lòng
Ban Định Viễn ghét tóc trắng mọc ra
Ở ngoài cửa Ngọc môn, già với gió thu

Cảm hứng đầu thu kỳ 1
(Người dịch: Đặng Thế Kiệt)

Tơi bời lá rụng sông Tương
Một đêm cũng thể đau thương vô vàn
Ưa gì tóc bạc chàng Ban
Già theo với gió thu vàng ải quan

_________________________
Nguyễn Du - Page 16 Signat21

Tiêu đề: Sơ thu cảm hứng kỳ 2 Tue 27 Apr 2010, 02:51

初秋感興其二

江上西風木葉稀
寒蟬終日噪高枝
其中自有清商調
不是愁人不許知

Sơ thu cảm hứng kỳ 2

Giang thượng tây phong mộc diệp hy,
Hàn thiền chung nhật táo cao chi.
Kỳ trung tự hữu thanh thương điệu,
Bất thị sầu nhân bất hứa tri.

Chú thích:
Thanh thương điệu: Âm điệu buồn. Thanh thương cũng có ngụ ý thu, vì thương là một âm thuộc hành kim, mùa thu.

Dịch nghĩa:

Gió tây thổi trên sông lá cây thưa thớt
Ve sầu lạnh suốt ngày kêu trên cành cao
Trong tiếng kêu có điệu thanh thương
Không phải người buồn thì không biết được

Cảm hứng đầu thu kỳ 2
(Người dịch: Đặng Thế Kiệt)

Sông cây thưa lá gió tây
Cành cao ve lạnh suốt ngày kêu ca
Điệu buồn trong tiếng đưa xa
Không buồn ai có nghe ra ve sầu

_________________________
Nguyễn Du - Page 16 Signat21

Tiêu đề: Sở vọng Wed 05 May 2010, 02:19

楚望

荊襄千里古名都
一半襟江一帶湖
天假富彊供百戰
地留缺陷限三吳
秋風落日皆鄉望
流水浮雲失霸圖
孫索劉分何處在
蒼然一望盡平蕪

Sở vọng

Kinh, Tương thiên lý cổ danh đô,
Nhất bán khâm giang nhất đái hồ.
Thiên giả phú cường cung bách chiến,
Địa lưu khuyết hãm hạn Tam Ngô.
Thu phong lạc nhật giai hương vọng,
Lưu thủy phù vân thất bá đồ.
Tôn sách Lưu phân hà xứ tại,
Thương nhiên nhất vọng tẫn bình vu.

Chú thích:

Sở là một lớn thời Chiến Quốc.

Kinh: Nước Sở, vốn tên là Kinh, còn gọi là Kinh Sở, nay thuộc tỉnh Hồ Nam, là châu thứ nhất trong Cửu Châu 九州.
Tương: Đất Tương Dương 襄陽 (nay thuộc tỉnh Hồ Bắc 湖北).
Khuyết hãm: Nơi đất nhiều sông hồ.
Tam Ngô: Ba miền nước Ngô (Tôn Quyền): Ngô Hưng 吳興, Ngô Quận 吳郡 và Cối Kê 會稽 thời Tam Quốc 三國, nay thuộc tỉnh Hồ Bắc.
Tôn: Tức Tôn Quyền 孫權 và Lưu Bị 劉備, cùng tranh đất Kinh Châu 荊州. Chuyện thời Tam Quốc, Tôn Quyền đòi đất Kinh Châu, Lưu Bị không chịu trả.
Lưu: Tức Tôn Quyền 孫權 và Lưu Bị 劉備, cùng tranh đất Kinh Châu 荊州. Chuyện thời Tam Quốc, Tôn Quyền đòi đất Kinh Châu, Lưu Bị không chịu trả.

Dịch nghĩa:

Kinh, Tương nghìn dặm hai đất kinh đô nổi tiếng thời xưa
Một nửa sông bao quanh, một nửa là hồ
Trời cho giàu mạnh, đem cung ứng cho chiến tranh trăm trận
Đất để chừa khoảng trống giới hạn Tam Ngô
Gió thu lúc mặt trời lặn ngóng quê nhà
Nước trôi mây nổi, sạch hết mưu đồ làm bá làm vua
Đâu rồi đất Tôn Quyền tranh giành với Lưu Bị ?
Trông chỉ thấy xanh um một vùng cỏ hoang

Trông vời đất Sở
(Người dịch: Không rõ)

Kinh, Tương ngàn dặm tiếng thành cổ,
Một nửa sông bao, một nửa hồ
Trời cho phồn thịnh gây trăm trận ,
Biên giới sông hồ hạn Tam Ngô.
Gió thu chiều thổi nhà vọng nhớ,
Nước chảy mây bay mưu chẳng thành.
Tôn đòi Lưu cắt đất nơi đâu nhỉ?
Cỏ cây chỉ thấy toàn màu xanh.

_________________________
Nguyễn Du - Page 16 Signat21

» Việt Sử Giai Thoại - Tập 4 - Nguyễn Khắc Thuần
» Danh tướng Việt Nam 3 - Nguyễn Khắc Thuần
» Còn chút gì để nhớ - Nguyễn Nhật Ánh
» Hình Tự Chụp + tự Vẽ và Sưu Tầm lắp ghép
» Thơ Xướng Hoạ : Hoạ thơ cu> Tản Đà Nguyễn khắc Hiếu