Thơ Thái Bá Tân

NÓI VỚI CHÁU RỂ

1.

Mày rót bác cốc nước,
Rồi bác nói điều này.
Năm ngoái bác phản đối,
Không cho cháu lấy mày.

Vì sao ư? Đơn giản
Vì mày là công an.
May, giờ bác vẫn thấy
Mày ngoan, hoặc còn ngoan.

Công bằng ra mà nói,
Công an cũng chẳng sao.
Hơn thế, còn cần thiết,
Nhưng chẳng hiểu thế nào

Giờ lắm đứa tệ quá,
Đạp vào mặt người ta,
Còn giở các trò bẩn,
Đánh đập cả đàn bà.

Giả sử, mai "dự án"
Nó cướp đất nhà mày,
Mày có để lặp lại
Vụ Vân Giang gần đây?

Vợ mày đang có chửa.
Bác mừng cho chúng mày.
Nếu có đứa đạp nó,
Mày sẽ nghĩ sao đây?

Lại nữa, bác bị bắt,
Mày cứ nói thật lòng,
Người ta bảo mày bắn,
Mày có bắn bác không?

Mà bác thì mày biết,
Như mấy lão nông dân,
Làm sao mà "thù địch",
Mà "phản động", vân vân.

Nói thật cho mày biết,
Bác yêu đất nước này,
Người Văn Giang cũng vậy,
Hơn gấp vạn chúng mày.

Vứt mẹ cái khẩu hiệu
Còn đảng là còn mình.
Thế mai kia đảng chết,
Không lẽ mày quyên sinh?

Bác là người ngoài đảng.
Mày vào đảng, không sao,
Miễn là mày thực sự
Vì quốc dân, đồng bào.

Mày thừa biết chúng nó,
Cái bọn "vì nhân dân"
Đang ăn cướp trắng trợn,
Pháp luật chúng đếch cần.

Sống ở đời, cháu ạ,
Có nghề mới có ăn.
Làm công an cũng được,
Nhưng phải nhớ vì dân.

Mà dân là bố mẹ,
Là bác, là vợ mày.
Chứ mày nghe bọn xấu
Làm ngược lại là gay,

Là có tội, cháu ạ.
Chưa nói chuyện ở đời
Có cái luật nhân quả,
Tức là luật của trời.

Nhân tiện đây bác kể,
Chỗ bác cháu thân tình,
Một câu chuyện của Phật,
Cháu nghe mà ngẫm mình.

2.

Có nhân thì có quả.
Đó là luật của Trời.
Cũng là luật của Phật,
Ứng nghiệm với mọi người

Một lần, khi giảng pháp,
Với tôn giả, sư thầy,
Phật Thích Ca đã kể
Một câu chuyện thế này.

Có một con bò nọ,
Nhân khi vắng người chăn,
Đã xuống ăn ruộng lúa
Của một người nông dân.

Ông này rất độc ác,
Tức giận, mắng con bò:
"Tao vất vả, nhịn đói,
Mà mày thì ăn no.

Mày phải trả giá đắt.
Tao sẽ cắt lưỡi mày,
Để mày phải ghi nhớ
Không ăn lúa từ nay."

Nói đoạn, ông cắt lưỡi
Con bò này đáng thương.
Nó không hiểu, nghĩ lúa
Là loại cỏ bình thường.

Còn ông nông dân ấy
Sau sinh ba người con,
Tất cả đều khỏe mạnh,
Cả thể xác, tâm hồn.

Có điều cả ba đứa
Không ai hiểu vì sao
Câm, suốt ngày lặng lẽ,
Không nói được tiếng nào.

Các thầy thuốc bất lực.
Ông bố thì buồn lo.
Và rồi ông chợt nhớ
Chuyện xưa cắt lưỡi bò.

Giờ hối thì đã muộn.
Ở lành thì gặp hiền.
Sống ác thì gặp ác.
Mọi cái có nhân duyên.

"Đời là thế, - Phật nói. -
Xưa nay chưa có người
Thoát được luật nhân quả.
Bởi đó là Luật Đời."

Hà Nội, 8. 7. 2012
Thái Bá Tân

BÁ NHA, TỬ KỲ

Lần nọ, đi sứ Sở,
Rong ruổi những dặm đường,
Đêm Trung Thu, gió mát,
Dừng ở bến Hán Dương,

Bá Nha đem đàn gảy.
Đang lúc bổng lúc trầm,
Bất ngờ dây đàn đứt.
Ông buông đàn, trầm ngâm.

“Ở nơi này hoang vắng,
Giữa rừng núi bạt ngàn.
Có ai nghe và hiểu
Mà làm đứt dây đàn?”

Ông liền cho binh lính
Lục lọi tìm ven sông.
Một chàng trai sau đó
Được dẫn về trước ông.

Chàng trai xin tạ tội
Vì nghe trộm tiếng đàn.
Chàng là người đốn củi
Sống trong cảnh nghèo hàn.

Bá Nha nghe, thấy lạ
Rằng chàng trai nông thôn
Mà cũng biết nghe nhạc,
Xao xuyến tận tâm hồn.

Ông hỏi chàng, để thử:
“Ta chơi gì vừa rồi?”
“Bẩm, chơi bài Khổng Tử
Thương tiếc thầy Nhan Hồi.”

Quả thật đúng như thế.
Ông thích thú gật đầu.
Mời xuống thuyền ăn uống
Và đàm đạo hồi lâu.

Giữa tiệc rượu, bất chợt
Bá Nha lại cầm đàn
Chơi một bài mạnh mẽ,
Ngùn ngụt chí quan san.

Chàng tiều phu tán thưởng:
“Không có gì hay hơn!
Ý ngài cao vòi vọi.
‘Nga nga chỉ cao sơn’”

Bá Nha lại chơi tiếp
Bản nhạc khác, lần này
Tiếng đàn như nước chảy,
Như gió thổi, mây bay.

“Tuyệt hay, bẩm quan lớn.
Ý ngài thật mênh mang.
‘Dương chí tại lưu thủy’.
Như nước chảy dịu dàng.”

Bá Nha lấy làm phục,
Bèn hỏi chàng tên gì.
Chàng tiều phu cúi tạ:
“Bẩm, là Chung Tử Kỳ.”

Hai người lại trò chuyện,
Cởi mở và tâm tình.
Ông mời chàng khăn gói
Cùng theo ông về kinh.

Chàng lắc đầu từ chối
Vì còn có mẹ già.
Cầm tay bịn rịn mãi,
Giờ lên đường, Bá Nha

Hẹn sang năm nhất định
Ông sẽ quay lại đây
Đón cả chàng và mẹ,
Ngày này, bến sông này.

Giữ lời và đúng hẹn,
Bá Nha đến Hán Dương.
Nhưng bến sông vắng vẻ.
Linh cảm chuyện bất thường,

Ông hỏi thì được biết
Tử Kỳ, theo mệnh trời,
Bị bệnh nặng đã chết,
Và trước khi qua đời,

Chàng xin được chôn cất
Nơi chàng được nghe ông
Chơi “Cao Sơn”, “Lưu Thủy”,
Đêm thu ấy, bến sông.

Bên ngôi mộ còn mới,
Bá Nha ngồi, cúi đầu
Rồi đàn, mỗi tiếng nhạc
Đẫm một giọt lệ sầu.

Ông bày đồ tế lễ,
Rất trang trọng, tế xong,
Đập đàn vào vách đá
Rồi vứt hết xuống sông.

Chơi đàn cần tri kỷ.
Nay tri kỷ không còn.
Vậy thì không chơi nữa.
Ông thề cùng núi non.

PS
“Cao Sơn” và “Lưu Thủy”
Hai bản nhạc bất ngờ
Bá Nha đàn đêm ấy
Vẫn còn đến bây giờ.

Đời nhà Thanh, Duy Phái
Cùng với Đường Duy Minh
Ghi thành nốt lên giấy,
Phổ biến trong dân tình.

Ngày bé, đi chợ huyện,
Tôi nghe, gần nửa ngày,
Một ông lão hát xẩm
Kéo nhị hai bài này.

Và dẫu còn con nít,
Hình như tôi cũng nghe
Tiếng gió thổi trên núi
Và nước chảy dưới khe.

Thái Bá Tân

ĐẠT LAI LẠT MA

Các tư tưởng triết lý
Của Đạt Lai Lạt Ma
Là ngọn đèn chân lý
Soi đường cho chúng ta.

Đó là trí tuệ Phật,
Hướng thiện và từ bi
Trong một thế giới động,
Bạo lực và ngu si.

Con người mất định hướng.
Cái Ác đang hoành hành,
Thiên nhiên bị tàn phá,
Ngùn ngụt lửa chiến tranh.

Giản dị và sâu sắc,
Lắng đọng và tâm tình.
Những điều lành Ngài dạy
Giúp ta tìm lại mình.

Hãy buông bỏ lo lắng.
Hãy xả lòng từ bi.
Để tịnh tâm hướng Phật,
Bỏ cái Tham - Sân - Si.

1
Quan trọng là phải biết
Hài lòng với những gì
Hiện tại ta đang có.
Không than vãn, suy bì.

Sự hài lòng nội tại
Giúp ta thấy yên bình
Quan sát và đánh giá
Cuộc sống xung quanh mình.

2
Khi có ai cố ý
Làm ta thấy tổn thương.
Hãy tha thứ cho họ.
Không bận tâm vấn vương.

Là vì họ làm thế,
Chưa hẳn do xấu xa.
Mà họ đang đau khổ.
Có khi hơn chúng ta.

3
Hãy làm việc bố thí
Mà không mong đợi gì.
Bố thí là nền tảng
Của Nhân Ái, Từ Bi.

Bằng Tình Yêu, bố thí
Giúp chúng ta, nghèo, giàu,
Vượt qua thói ích kỷ
Để lại gần với nhau.

4
Với kẻ thù, đừng giận,
Mà hãy học cảm ơn.
Họ là người giúp bạn
Trở thành khôn lớn hơn.

Họ dạy bạn nhẫn nhục,
Bao dung và từ bi.
Và điều quan trọng nhất -
Họ không đòi hỏi gì.

5
Tài sản quí giá nhất
Bạn có, là tình yêu,
Lòng từ bi, nhân ái.
Chỉ thế, không cần nhiều.

Hạnh phúc hay đau khổ,
Giàu sang hay thấp hèn
Là nhờ những cái ấy,
Chứ không phải nhờ tiền.

6
Việc giải trừ vũ khí
Phải bắt đầu trước tiên
Từ giải giáp tâm thức,
Để tâm thức bình yên.

Thế giới không vũ khí
Là ước mơ của tôi.
Tạm thời ước mơ ấy
Vẫn chỉ ước mơ thôi.

7
Thấy ai đó hạnh phúc,
Cả khi mình khổ đau,
Hãy chia vui với họ.
Bạn không mất gì đâu.

Ngược lại, khi làm thế,
Bạn sẽ tin rằng mình
Có ngày cũng hạnh phúc
Như những người xung quanh.

8
Làm người, ai cũng sợ.
Đó là chuyện bình thường.
Xua đi nỗi sợ ấy
Là từ bi, yêu thương.

Người mà có tâm thiện
Luôn dũng cảm, yên hòa.
Đừng quên chính tâm thức
Chi phối cuộc đời ta.

9 -
Hãy tu tập để sống
Hài hòa với chính mình
Cả khi đang gặp khó,
Cả với người xung quanh.

Một khi tâm thức thiện,
Thì không ai, không gì
Làm bạn thấy bất hạnh
Thậm chí buồn, tin đi.

10
Phật dạy, quan trong nhất
Là giây phút lìa đời
Phải an bình, tĩnh tại,
Mãn nguyện và thảnh thơi.

Để có trạng thái ấy,
Thì trong suốt đời mình
Phải tu tập tâm thiện,
Tĩnh tại và an bình.

11
Muốn cháy, cần có củi.
Ai đó chọc tức mình,
Đừng để mình bốc cháy
Rồi rơi vào vô minh.

Nhẫn nhục là phẩm hạnh,
Cũng một dạng từ bi.
Bạn nhẫn nhục, chắc chắn
Không ai làm được gì.

12
Cuộc sống chỉ ý nghĩa
Khi ta đặt cho mình
Một mục đích cao cả
Là phục vụ chúng sinh.

Đời không chỉ tồn tại,
Càng không phải ăn chơi
Để hưởng thụ lạc thú.
Đời là sống làm người.

13
Hãy làm đẹp thế giới
Bằng việc làm từ tâm.
Bất kể lớn hay nhỏ,
Miễn là tốt, từ tâm.

Hãy thương yêu người khác
Như thương yêu chính mình,
Hãy xem phúc người khác
Như phúc của chính mình.

14
Đời vô thường, phù phiếm.
Đừng ghen tị với người.
Sinh ra ta trần trụi.
Trần trụi ta lìa đời.

Để chết được thảnh thản,
Thì khi sống, hàng ngày
Phải học sống thanh thản,
Học buông bỏ hàng ngày.

15
Để tâm thức giác ngộ,
Thoát khỏi vòng vô minh
Và gần hơn với Phật,
Thì thân xác của mình

Không nuông chiều thái quá,
Nhưng cũng không bỏ bê.
Thân xác giúp tu tập,
Vượt qua dòng Sông Mê.

16
Không kìm được thèm muốn,
Tức là ta vô tình
Cách này hay cách khác
Tự trói buộc chính mình.

Ta trở thành nộ lệ
Của những thói phù hoa.
Tâm thức không tĩnh tại,
Cuộc sống không yên hòa.

17
Khi làm việc bố thí,
Không được gây tổn thương
Cho người nhận bố thí,
Dẫu nhỏ nhặt, bình thường.

Ta bố thí người khác,
Tức là ta giúp mình.
Ta làm đau người khác,
Tức là làm đau mình.

18
Ở đời, luyện nhẫn nhục
Là luyện lòng yêu thương
Để tha thứ cho kẻ
Làm ta thấy tổn thương.

Yêu thương là liều thuốc
Dài lâu và vạn năng
Chữa lành cho tâm thức,
Làm cuộc sống cân bằng.

19
Phần vì thiếu sáng suốt,
Phần vì do vô minh,
Nhiều khi ta tự nguyện
Gây bất hạnh cho mình.

Ta hành động như thể
Chỉ mình ta trên đời.
Quên rằng ta cũng chết
Y hệt như mọi người.

20
Tâm thức sẽ bệnh hoạn
Nếu chỉ lo làm giàu.
Nhiều của cải vật chất
Chưa thể gọi là giàu.

Một người giàu thực sự
Là giàu về tâm linh,
Mang cho đời hạnh phúc
Bằng nụ cười của mình.

21
Khi tức giận ai đó,
Thì việc làm đầu tiên
Là cố thương người ấy,
Rồi nhắm mắt, nhập thiền.

Khi làm được điều ấy,
Mọi cái sẽ vô thường.
Thuốc hóa giải giận dữ
Chính là lòng yêu thương.

22
Tình cảnh của Tây Tạng
Oan trái như ngày nay
Là kết quả của Nghiệp
Và việc làm trước đây.

Nhưng Nghiệp khác Định Mệnh.
Người dân của chúng tôi
Phải và đang tranh đấu
Để bảo vệ giống nòi.

23
Từ Bi là tâm điểm
Của Đạo Phật Thích Ca.
Từ Bi là cứu rỗi
Cho người và cho ta.

Đấng chân tu, giác ngộ
Tâm nguyện giúp chúng sinh
Hiểu cội nguồn đau khổ
Để cứu người, cứu mình.

24
Hạnh phúc, như ta biết,
Chỉ có ở những người
Biết sống vì người khác
Và dâng hiến cho đời.

Điều ấy không có nghĩa
Họ không sống vì mình.
Để giúp đỡ người khác,
Trước hết phải giúp mình.

25
Ta, một phần bé nhỏ
Của vũ trụ bao la.
Trong Vũ Trụ, mọi cái
Liên kết và hài hòa.

Mỗi việc làm, dù nhỏ,
Của ta và của người,
Có tác động tương hỗ
Đến Vũ Trụ và Đời.

26
Không giúp được ai đó,
Thật tiếc, nhưng chẳng sao.
Vấn đề là cách nói,
Cách từ chối thế nào.

Để người cần giúp đỡ,
Dẫu ra về tay không,
Cảm thấy được an ủi
Và chút ấm trong lòng.

27
Thỉnh thoảng phải nên nhớ
Rằng hạnh phúc của mình
Phụ thuộc vào hạnh phúc
Của những người xung quanh.

Mình muốn sống hạnh phúc
Và thảnh thơi ở đời,
Thì việc làm trước hết
Là phải cố giúp người.

28
Việc tu tập Đạo Pháp
Là quá trình dài lâu,
Kiên nhẫn và liên tục,
Ngày nào cũng như nhau.

Lúc đầu sẽ rất khó.
Nhưng dần dần sẽ quen.
Tự lúc nào không biết,
Ta đạt tới Chân Thiền.

29
Trong khi mang thai nghén,
Kể cả thời kỳ đầu,
Tâm thức mẹ an tịnh,
Thì đứa con về sau

Tâm thức cũng an tịnh,
Hướng thiện và yên bình.
Vậy đừng quên thai giáo,
Cả khi con chưa sinh.

30
Nuôi con bằng sữa mẹ
Là cách nuôi tuyệt vời.
Sữa mẹ không đơn giản
Là sữa, mà tình người.

Nó là chất xúc tác
Để mẹ truyền cho con
Tình yêu vô bờ bến
Và hơi ấm tâm hồn.

31
Mưu sinh, ai cũng bận.
Chẳng mấy ai an nhàn.
Muốn, ta vẫn có thể
Dành được chút thời gian

Để tĩnh tâm suy nghĩ,
Hoặc dạo chơi một mình
Để thanh lọc ý nghĩ
Và cuộc sống tâm linh.

32
Thường thì ta cảm nhận
Sự vật xung quanh mình
Chủ quan và cảm tính,
Làm tâm mất an bình.

Biết nhìn nhận chính xác
Sự vật trong tự nhiên,
Nghĩa là ta một bước
Gần hơn với Chân Thiền.

33
Vạn vật trong vũ trụ
Vô thường và nhất thời.
Cũng tương tự như vậy,
Sống chết một kiếp người.

Biết được thế, cuộc sống
Sẽ đơn giản hơn nhiều.
Đơn giản cả sống chết,
Khổ đau và thương yêu.

34
Tất nhiên không phải dễ
Cải thiện tâm thức mình.
Nhất là trong xã hội
Hiện đại và văn minh.

Tâm thức dễ suy thoái
Trong xã hội ngày nay.
Vì vậy phải tu tập
Kiên nhẫn và hàng ngày.

35
Muốn tâm thức tốt đẹp,
Phải khởi phát Từ Bi.
Cố tinh tấn tu tập
Bỏ cái Tham - Sân - Si.

Nên bắt đầu bằng việc
Vận dụng trí thông minh
Để nhìn nhận, đánh giá
Chính xác bản thân mình.

36
Chúng ta quá chú ý
Tới Quá Khứ, Tương Lai
Mà quên mất Hiện Tại,
Quên cả mình là ai.

Hiện Tại mới là lúc
Ta cảm nhận chính mình
Để rèn luyện tâm thức
Và cứu giúp chúng sinh.

37
Khi ta chợt ghen tị
Với ai đó hơn mình,
Thì hãy nên bình tĩnh
Để suy xét thông minh.

Sau đấy hãy nhắm mắt,
Nghĩ tốt về người ta.
Cảm giác ghen tị ấy
Dần dần sẽ trôi qua.

38
Cái độc ác, ngu dốt
Là vô tận ở người.
Nhưng vô tận hơn thế
Là cái thiện ở người.

Muốn gì sẽ có ấy.
Tình thương, sự bao dung,
Từ bi và bác ái
Cũng vô tận, vô cùng.

39
Phát lộ cái tâm thiện
Để giúp đỡ chúng sinh,
Tức là giúp người khác
Và cũng giúp chính mình.

Ngược lại, khi ghen ghét,
Ta làm ác với người.
Thì người nhận ác một,
Mà ta nhận ác mười.

40
Thiền giúp ta tĩnh tại,
Dễ và rất giản đơn,
Để chấp nhận cuộc sống
Thanh thản và vui hơn.

Cơ thể bẩn, ta tắm.
Ý nghĩ bẩn trong đầu
Có thể được gột rửa
Bằng ngồi thiền thật lâu.

Thái Bá Tân