Thần tích xã Nội Châu Phường Tứ Liên Hà Nội

Thần Tích Xã Nội Châu Huyện Tứ Liên Hà Nội

BL09 đánh máy -Phiên Âm - Dịch nghĩa . Vì không biết đặt chố nào cho đúng nên tạm để nơi đây.NT Nhờ Amin hoặc chị Shiroi đặt về đúng chỗ .NT Nhờ thầy Ung xem giúp chỗ nào chưa đúng thì sửa ạ . HÌ hì ..

內洲社神跡

粵裳氏李朝功臣開國，大有勳勞可加神爵靈應可封二位大王，玉譜古籙國朝禮部正本功臣二第部,八人神，屬水震支。
粵昔南天啟運,聖祖膺圖二千餘年雄王建國號為百粵之祖焉。迨至雄王餘裔傳至東漢吳晉宋齊梁凡三百四十九年.南國山河屬從內郡。迨至南蠻有丁黎李四姓郡是英君繼治。

Phiên Âm Hán Việt :

Nội Châu Xã Thần Tích

Việt Thường thị Lý Triều công thần khai quốc đại hữu huân lao khả gia thần tước Linh Ứng khả phong nhị vị đại vương .Ngọc phả cổ lục quốc triều lễ bộ chính bản công thần đệ nhị bộ, bát nhân thần thục thủy trấn chi .

Việt tích Nam thiên khải vận , thánh tổ ưng đồ nhị thiên dư niên Hùng Vương kiến quốc hiệu vi bách Việt chi tổ yên . Đãi chí Hùng Vương dư duệ .Truyền chí Đông Hán Ngô Tấn Tống Tề Lương phàm tam bách tứ thập cửu niên . Nam quốc sơn hà thuộc tòng nội quận . Đãi chí Nam man hữu Đinh Lê Lý Trần tứ tính quận thị anh quân kế trị .

Dịch Quốc Ngữ

Thần tích Xã Nội Châu .

Công thần Khai Quốc triều Lý họ Việt Thường có công lao lớn , gia phong tước cho thần là Linh Ứng , phong cho 2 vị đại Vương . (Công thần chính bản bộ Lễ quốc triều ngọc phả cổ lục ,8 vị nhân thần bộ thứ 2 thuộc chi Thủy Trấn )

Xa xưa, Trời Nam mở vận , cơ đồ của Thánh Tổ hơn 2000 năm , Hùng Vương thành lập và xây dựng đất nước gọi là tổ của Bách Việt , rồi đến hậu duệ của Hùng Vương . Truyền đến Đông Hán , Ngô, Tấn , Tống , Tề , Lương khoảng 349 năm sông núi nước Nam thuộc nội quận ( Thời Kỳ Bắc thuộc ). Đến lúc nước Nam có 4 họ Đinh ,LÊ ,Lý , Trần nước ta do Vua sáng nối tiếp trị vì .

Còn nữa _

Thần tích (tiếp theo )

卻說此時,我國南蠻歷至李朝南帝(諱賁)之間推戴梁元之眾,嗟乎王之威德弘深英雄蓋世其人如天，其智如神舉世皆稱賢君者也。

Phiên âm :

Khước thuyết thử thời ,ngã quốc Nam man lịch chí lý Triều Nam đế (húy Bí )chi gian thôi đới Lương Nguyên chi chúng. Ta hồ , Vương chi uy đức hoằng thâm anh hùng cái thế ,kỳ nhân như thiên ,kỳ trí như thần cử .Thế giai xưng vi hiền quân giả dã .

Dịch nghĩa

Lại nói , Nước Việt ta trải đến triều Lý Nam Đế (Tên Bí ), được dân chúng tôn là Lương Nguyên .Than ôi !Uy đức của Vương thật sâu sắc, lớn lao, anh hùng cái thế , đức nhân của ngài như trời , trí của ngài như thần , cả nước đều tôn là bậc Vua hiền .

Còn nữa .

Thần tích (tiếp theo)


即說前此之時世傳在山南道之快州府同籙庄有一名家姓阮諱彰，妻姓裴氏釧。彰公只以醫為藝。
太婆專以農桑為業。日用生涯以為保身之計。當是之時夏天炎熟，太婆乃出于本庄之江派沐浴于此江津處(俗號滝江)太婆忽見于江岸有蛇卵青一黃二。太婆以為寶物乃將携于家。所彰公見以為貴異置在床頭。得三日內三卵自然破變出水侵入太身。上自此彰公以為其事。

Phiên âm Hán Việt


Tức thuyết tiền thử chi thời truyền tại sơn nam đạo chi Khoái Châu Phủ Đồng Lục Trang, hữu nhất danh gia tính Nguyễn húy chương , thê tính Bùi Thị Xuyến. Chương công chỉ dĩ y vi nghệ. Thái bà chuyên dĩ nông tang vi nghiệp. Nhật dụng sinh nhai dĩ vi bản thân chi kế .Đương thị chi thời hạ thiên đàm thục, Thái Bà nãi xuất vu bản trang chi giang phái mộc dục vu thử giang tân xứ( tục hiệu Hồng Giang),Thái Bà hốt kiến vu giang ngạn hữu xà noãn ,thanh nhất hoàng nhị.Thái Bà dĩ vi bảo vật tương huề vu gia. Sở Chương Công kiến dĩ vi quý dị trí tại sàng đầu.
Đắc tam nhật nội tam noãn tự nhiên phá biến xuất thủy xâm nhập thái thân .Thượng tự thử Chương công dĩ vi kỳ sự .

Dịch nghĩa


Lại nói , trước thời ấy ở trang Đồng Lục phủ Khoái Châu ,đạo sơn Nam , tục truyền có một gia đình họ Nguyễn ,tên (húy) là Chương , Vợ là Bùi Thị Xuyến .Ông Chương chỉ làm nghề y, Thái bà làm nghề trồng dâu(nuôi tằm) ,ngày ngày lấy đó làm cách sinh sống ,làm kế giữ mình .
Đương lúc ấy ,mùa hè nóng bức, bà ra sông của bản trang tắm gội ở bến sông này (tục gọi là Sông Hồng*).Bà bỗng thấy ở bờ sông có mấy quả trứng rắn : một quả màu xanh ,hai quả màu vàng.Bà cho là vật quý bèn đem về nhà . Ông chương thấy vậy cho là kỳ lạ ,bèn đặt ở đầu giường . Được 3 ngày , Trứng tự nhiên vỡ chảy ra nước . Nước thấm vào người bà . Ông chương rất lấy làm lạ .

P/S : Do chữ Hồng 滝 không tìm thấy trong mấy cuốn tự điển mà NT có nên đành tham khảo bản dịch của Viện Hán Nôm .

(còn nữa)

Không thấy Tiểu sư phụ nói gì , phiền hà rùi !Lại thiếu xót ở đâu chưa nhìn ra .
Mai Ứng Hòa đi nghỉ mát chả lẽ dịch hết cả rồi mới chữa sao?

Thán từ Ta hồ 嗟 呼 viết như thế này mới chuẩn.

CÁCH DÙNG MỘT SỐ HƯ TỪ CHỦ YẾU TRONG CHỮ NHO CỔ XƯA.

1. 焉 - Yên
Các cách dùng chữ 焉 như sau:

1.1 焉: Trợ từ.
Thường đứng cuối câu biểu thị ý khẳng định, dịch nghĩa là “vậy”
窮不失義, 故士得己焉. 達不離道, 故民不失望焉.[5,1017]
Cùng bất thất nghĩa, cố sĩ đắc kỷ yên. Đạt bất ly đạo, cố dân bất thất vọng yên.
Khốn cùng không mất đạo nghĩa, nên kẻ sĩ được ở nơi mình vậy. Hiển đạt không rời bỏ đạo lý, nên dân chẳng thất vọng vậy.
我二十五年矣, 又如是而嫁, 則就木焉.[7,387]
Ngã nhị thập ngũ niên hĩ, hựu như thị nhi giá, tắc tựu mộc yên.
Tôi đã hai mươi lăm tuổi rồi, mà lại đến hai mươi lăm năm nữa mới cải giá, thì đã vào hòm rồi.
1.2 焉: Đại từ.
Dùng để thay thế cho người, vật, sự vật, nơi chốn. Dịch nghĩa, là “ở đó, ở đâu, nào, ai,…”
人富而仁義附焉.[7,186]
Nhân phú nhi nhân nghĩa phụ yên.
Người ta có giàu thì nhân nghĩa phụ vào đó.
面目美好者, 焉故必知哉? [7,186]
Diện mục mỹ hảo giả, yên cố tất tri tai?
Kẻ có mặt mày đẹp vì sao tất phải là người trí?
1.3 焉: Phó từ.
Có thể xem như là phó từ nghi vấn, thường đứng trước động từ làm trạng ngữ tu sức cho động từ đó. Dịch nghĩa là“làm sao, đâu,…”
未知生, 焉知死? [7,387]
Vị tri sinh, yên tri tử?
Sự sống còn chưa biết, làm sao biết được sự chết.
1.4 焉: Liên từ.
Liên từ 焉 dùng để nối hai mệnh đề độc lập liên hệ về nhân quả. Dịch nghĩa là “mới, thì mới, …”
必知亂之所自起, 焉能治之.[7,387]
Tất tri loạn chi sở tự khởi, yên năng trị chi.
Phải biết rõ nguồn gốc sinh ra loạn lạc thì mới có thể trị được.

- sưu tầm

Khó nhất trong văn học Cổ Trung Đại là 13 Hư Từ, nhiều Cao Thủ đã lên đường đi xa lắc với con số 13 này. Ta hồ - Ô hô - Y hy - Ai tai !!!

2. 之 - Chi
之 là một hư từ khá phức tạp, nó có nhiều thể dạng, nhiều nghĩa và nhiều công dụng khác nhau. Những chức năng thường gặp như sau:
2.1 之: Đại từ.
Thay thế người, vật, sự việc, đứng sau động từ và làm tân ngữ cho động từ đó. Có cấu trúc là:
主語 + 動詞 + 之
今可以一土而橫具四土顯之. [20,31]
Kim khả dĩ nhất độ nhi hoành cụ tứ độ hiển chi.
Nay có thể lấy một cõi mà có thể ngang dọc bốn cõi để nêu rõ.
我皆令入無餘涅槃而滅度之.[21,159]
Ngã giai linh nhập vô dư Niết Bàn nhi diệt đôỉ chi.
Ta đều điệt độ mà nhập vô dư Niết Bàn.
- Đứng sau động từ làm tân ngữ thay cho tân ngữ ngoại vị.
淵深而魚生之,山深而獸往之. [7,41]
Uyên thâm nhi ngư sanh chi, sơn thâm nhi thú vãng chi.
Vực có sâu thì cá mới sinh ra, núi có thẳm thì thú vật mới đến.
此故事我嘗聞之.[12,334]
Thử cố sự ngã thường văn chi.
Chuyện cổ ấy tôi đã từng nghe.
- Đứng trước động từ nếu động từ có phủ định từ bổ nghĩa.
病菌甚微人不之見.
Bệnh khuẩn thậm vi nhân bất chi kiến.
Nấm gây bệnh rất nhỏ, người ta không thấy nó được.
- Thay thế cho điều sẽ nói ở sau.
寡人聞之: 哀樂失時殃咎必至.[7,41]
Quả nhân văn chi: Ai lạc thất thời ương cữu tất chí.
Quả nhân nghe rằng: vui buồn không phải lúc thì việchoạ hoạn ắt phải đến.
寡人聞之: 毛羽不豊滿者, 不可以高飛.[2,124]
Quả nhân văn chi: Mao vũ bất phong mãn giả, bất khae dĩ cao phi.
Quả nhân nghe rằng: Con chim mà lông cánh chưa đầy đủ thì không thể bay cao được.
- Đứng sau động từ, dùng để chỉ nơi chốn, có nghĩa “ở đó”.
請京使居之.
Thỉnh Kinh sử cư chi.
Xin ấp Kinh cho ở đó.
- Đứng giữa hai động từ, làm tân ngữ cho động từ trước và làm chủ ngữ cho động từ sau. 之 đóng vai trò kiêm ngữ trong câu.
呼之起.
Hô chi khởi.
Gọi nó dậy.
2.2 之: Giới từ.
Thường dùng để nối gia từ và đoan từ tào thành từ tổ, từ tổ này mang tính danh từ. Có cấu trúc là:
加詞 + 之 + 端詞
佛之智慧.[12,15]
Phật chi trí tuệ.
Trí tuệ của phật
- Biểu thị quan hệ sở hữu, liên thuộc. Dịch nghĩa là “của”.
Có cấu trúc là:
名詞/代詞 + 所 + 動詞 + 之 + 名詞.
若是經典所在之處,即為有佛.[21,179]
Nhược thị kinh điển sở tại chi xứ, tức vi hữu phật.
Nếu kinh điển này ở tại chỗ nào, thì chỗ đó có đức Phật.
- Biểu thị tính cách.(làm chủ ngữ, tân ngữ, vị ngữ). Trong trường hợp này không dịch. Có cấu trúc là:
名詞 / 形容詞/動詞 + 之 + 名詞
便生福德智慧之男.[23,14]
Tiện sanh phước đức trí tuệ chi nam.
Liền sanh con trai phước đức trí tuệ.
不才之人. [12,16]
Bất tài chi nhân.
Người bất tài.
Đứng giữa chủ ngữ và vị ngữ để thủ tiêu tính độc lập của câu, để tạo thành một từ tổ có thể làm tân ngữ cho một động từ, hoặc đóng vai trò chủ ngữ trong câu.
Có cấu trúc là:
主語 + 之 + 謂  祖合式詞結.
* 主語 + 之 + 謂 có chức năng làm tân ngữ cho một động từ.
道德不充乎身. Đạo đức không đủ nơi thân.
學者患道德之不充乎身. Người học đạo hãy lo đạo đức không đủ nơi thân.
“道德不充乎身” tức là một câu hoàn chỉnh. Khi thêm 之 thì đã phá vỡ tính độc lập của câu tạo thành hình thức của một tổ hợp thức từ kết. Và tổ hợp thức từ kết 道德之不充乎身 làm tân ngữ cho động từ 患 .
魚樂. Cá vui.
子非魚,安知魚之樂. Ông không phải cá, làm sao biết được cá vui.
“魚樂” là câu đã hoàn chỉnh, khi thêm 之 vào thì trở thành một tổ hợp thức từ kết làm tân ngữ cho động từ 知 .
* 主語 + 之 + 謂 có chức năng làm chủ ngữ cho câu.
吳王無道也.Vua nước Ngô không có đạo đức.
吳王之無道也,子之所見也,諸侯之所知也.
Cái vô đạo đức của nước Ngô là điều ông trông thấy, là điều các chư hầu điều biết.
“吳王無道也” là câu đã hoàn chỉnh, khi thêm chi vào thì trở thành tổ hợp thức từ kết làm chủ ngữ cho cả câu.
2.3 之: Trợ từ ngữ khí.
Thường là tiếng đệm, không có nghĩa, thường đi sau một từ hoặc ở cuối câu biểu thị sự định đốn thường thì không dịch.
鸛之鵒之.[5,134]
Quán chi dục chi.
Chim quán chim dục.
古之: Thời xưa
人之視己如見其肺肝然.
Nhân chi thị kỷ như kiến kỳ phế can nhiên.
Người ta nhìn mình như thấy được gan phổi vậy.
2.4 之: Liên từ.
- Dùng để nối hai từ hoặc hai mệnh đề cùng loại, dịch là “và”
皇父之二子死焉.[7,41]
Hoàng phụ chi nhị tử tử yên.
Hoàng phụ và hai người khác nữa chết ở đó.
- Dùng làm trạng ngữ tu sức cho hình dung từ, động từ hoặc phó từ phía sau nó.
故民無常處, 見利之聚, 無之去.[7,41]
Cố dân vô thường xứ, kiến lợi chi tụ, vô chi khứ.
Cho nên dân không có chỗ ở nhất định, thấy có lợi thì tụ lại, không có lợi thì bỏ đi.
2.5 之: Động từ.
Trong Hán cổ 之 thường giữ nhiều chức năng khác nhau như là đại từ, giới từ, trợ từ … nhưng ở đây之 lại đống vai trò như một động từ.
晏子之魯[5,133]
Án Tử chi Lỗ.
Án Tử đi sang nước lỗ.
君何之?[5,133]
Quân hà chi.
Anh đi đâu?

- sưu tầm

- Xưa cụ Cao Bá Quát đã lên thớt vì sau khi được phong là Thần Siêu - Thánh Quát đã bị dính chưởng nặng bởi câu: - Chi chi ngũ bách niên tiền Lục thụ thanh sơn hà xứ tại. Tại tại tam thiên lý ngoại Đào hoa lưu thủy cách hà chi.

Nguyên Thức cứ làm ơn post hộ Tệ sanh nhé.

Chiều tối nay cả nhà Tệ sanh lên đường rồi, bây giờ còn mấy bức thư pháp và vài cái hoành phi với câu đối phải viết để trả nốt cho họ nên ... bù đầu và bơ phờ luôn, 16h00 chiều nay còn phải nhậu một trận để chia tay Hà Nội và Chúc mừng ngày Thành lập Công ty của một người bạn thân nữa... Nên thay câu: - Nếu cho tôi một điểm tựa... bằng câu: - Nếu cho tôi thời gian ... thì đúng với thời buổi hiện nay hơn.

- UHDP 01/07/2011

Cám ơn Tiểu sư phụ ! Ok , em sẽ đánh máy tiếp nha . Chữ nào sai thầy về sửa giúp nha . Thầy cứ chỉ rõ vào chứ đừng giữ kẽ như vậy hì hì ... em có tự ái đâu mà thầy phải nói ý .

Chúc gia đình thầy đi chơi vui vẻ .Chụp nhiều nhiều ảnh nha thầy .

此時夫婦鴛鴦同枕鸞鳳情濃樂鐘鼓之歡聲興瑟琴之雅好經得三月，太婆忽見心懷而有孕。及至滿月生下一胞破出二男一女。男子面貌光華，形容廣大，女子唇紅粉頷鳳眼蛾眉。三子都是異於常人者也。自太婆生成之日經得三四月間。太婆受命而終。

Phiên âm

Thử thời phu phụ uyên ương đồng chẩm,loan phụng tình nồng ,lạc chung cổ chi hoan ,thanh hứng sắt cầm chi nhã hảo .Kinh đắc tam nguyệt ,Thái bà hốt kiến tâm hoài nhi hữu dựng .Cập chí mãn nguyệt sinh hạ nhất bào phá xuất nhị nam nhất nữ .Nam tử diện mạo quang hoa,hình dung quảng đại .Nữ tử thần hồng phấn ,hạm phụng nhãn nga mi. Tam tử đô thị dị ư thường dân giả dã.Tự Thái bà sinh thànhchi nhật kinh đắc tam tứ nguyệt gian .Thái bà thụ mệnh nhi chung.

Dịch nghĩa
Lúc ấy, vợ chồng ông bà như đôi chim uyên ương,như chim loan chim Phượng,như chuông trống vui vầy,duyên lành gắn bó như cầm sắt.
Cứ thế được 3 tháng ,bà bỗng thấy xốn xang rồi có mang.Đến ngày đủ tháng bà sinh một cái bọc ,nở ra hai người con trai,một người con gái .
Con trai diện mạo sáng sủa,hình dung quảng đại *. Con gái môi son ,má phấn ,mắt phụng mày ngài.Ba người con đều khác người thường.
Sinh xong khoảng ba,bốn tháng Thái bà lâm bệnh rồi mất .

* Không biết dịch ra sao , đành để nguyên Hán Việt .

(còn nữa )

Thần tích (tiếp theo)


此 時迎葬在本庄地俗號仝高處葬.事以訖,彰公以為諸子初生,年猶沖幼乃尋乳母將回保庄養。一日忽見二婦人來告曰:”聞其富翁尋其乳人傭養諸子”。時彰公心中大喜。乃問姓名，貫址。二婦人應曰。臣妾等乃是慈(廉)縣川寶洲人也。一曰范氏青，陳氏姓見公尋之而入時。彰公問其端的許以居之使之養子自此二婦人來養其三子日日見長異於常人之子也。日往月來,及至諸子年皆十二歲。彰公乃以使男子往之入學,二乳人回于家貫。及至三子年方十八歲以學極聰明，文章貫徹.每於坐間談話議論風生並肩朋友無不驚而尊之也。此間,彰公因以命名之也。弟一男命曰寶，弟二男命曰美，弟三女命曰芳命以成名.是年變不先圖,禍無單至。彰公被病天時命故。

Phiên âm :
Thử thời nghênh táng tại bản trang địa tục hiệu Đồng Cao xứ táng .Sự dĩ ngật Chương công dĩ vi chư tử sơ sinh niên do xung ấu nãi tầm nhũ mẫu tương hồi bảo dưỡng. Nhất nhật hốt kiến nhị phụ nhân lai cáo viết :”văn kỳ phú ông tầm kỳ nhũ nhân dung dưỡng chư tử “. Thời Chương công tâm trung tại hỷ nãi vấn tính danh ,quán chỉ.Nhị phụ nhân ứng viết: thần thiếp đẳng nãi thị Từ Liêm huyện xuyên bảo châu nhân dã, nhất viết Phạm Thị Thanh,Trần Thị Tính kiến công tầm chi nhi nhập thời . Chương công vấn kỳ đoan đích hưa dĩ cư chi sử chi dưỡng tử tự thử nhị phụ nhân lai dưỡng kỳ tam tử nhật nhật kiến trưởng dị ư thường nhân chi tử dã. Nhật vãng nguyệt lai cập chí chư tử niên giai thập nhị tuế . Chương công nãi dĩ sử Nam tử tính chi nhập học. Nhị nhũ nhân hồi vu gia quán . Cập chí tam tử niên phương thập bát tuế dĩ học cực thông minh văn chương quán triệt mỗi ư tọa gian đàm thoại nghị luận phong sinh tịnh kiên bằng hữu vô bất kinh nhi tôn chi dã.Thử gian Chương công nhân dĩ mệnh danh chi dã đệ nhất nam mệnh viết Bảo , đệ nhị nam mệnh viết Mỹ ,đệ tam nữ mệnh viết Phương mệnh dĩ thành danh.Thị niên ,biến bất tiên đồ , họa vô đơn chí, Trương công bị bệnh thiên thời mệnh cố

Dịch nghĩa
Lúc ấy ,chôn cất bà ở đất của bản trang tục gọi là xứ Đồng Cao.Việc tang xong , ông chương cho là các con mới sinh ,còn nhỏ bèn tìm nhũ mẫu mang về nuôi dưỡng. Một hôm ,bỗng thấy hai người đàn bà đến nói rằng: “ Nghe phú ông tìm nhũ mẫu nuôi dưỡng các con nên đến hỏi xin việc . Nghe vậy,ông Chương như mở cờ trong bụng,rất mừng bèn hỏi họ tên ,quê quán. Hai người đàn bà trả lời: Thần thiếp là người châu Xuyên Bảo, huyện Từ Liêm ,tên là Phạm Thị Thanh ,Trần Thị Tính thấy ông tìm người mà đến. Ông Chương hỏi xong ,đồng ý nhận hai người vào làm ,sai họ chăm sóc các con .Từ đó, hai người đàn bà đến nuôi dưỡng các con của ông . Ngày ngày các con ông lớn lên khác người thường. Ngày tháng trôi đi , đến khi các con đều 12 tuổi ,ông Chương cho con trai đi học,để hai người nhũ mẫu về quê . Đến khi ba con tuổi 18 ,học rất thông minh, văn chương thấu suốt. Mỗi khi ngồi nói chuyện, bàn luận với bạn bè, không có ai không kinh ngạc ,coi trọng. Ông Chương thời điểm ấy mới đặt tên cho các con . Con trai thứ nhất đặt tên là bảo , con trai thứ hai đặt tên Mỹ , con gái thứ ba lấy chữ Phương làm tên .Năm ấy nhiều sự cố không lường được trước xảy ra ,(họa vô đơn chí) ông Chương bị bệnh rồi qua đời .
(còn tiếp)