CHẮP CÁNH BAY XA

Tiêu đề: Re: CHẮP CÁNH BAY XA Sat 10 Aug 2024, 07:12

Giờ xin trở lại chuyện "con săn sắt ao làng vượt ra biển lớn".
Ngày 5/12/1963, bệnh tái phát, tôi phải dời mái trường Trung cấp thân yêu, vĩnh biệt bao hoài bão ước mơ tuổi trẻ, lại trở về với ao tù nước đọng, nhưng nỗi khát học vẫn luôn cháy bỏng trong lòng. Năm 1970, ra HN mua được cuốn "Phân loại thực vật" của GS Trần Hợp, viết phục vụ cho hai chuyên ngành Trồng rừng và Nuôi rừng của trường ĐHLN, tôi sung sướng thốt lên:
Núi rừng ơi! Từ lâu cách biệt
Gặp nhau rồi… mãi mãi bên nhau. (Xuân 1970)
Cuốn sách này đã giúp tôi có một kiến thức tổng hợp, cơ bản về PLTV, từ Tiền trùng roi (nguồn gốc chung của Động, Thực vật), Vi khuẩn, Tảo, Nấm… đến thực vật bậc cao Đài thực vật, Quyết thực vật, Hạt trần, Hạt kín. Về mặt chuyên ngành, giáo trình ĐN và TC tương tự nhau, chỉ khác GTĐH sâu hơn, rộng hơn. Đọc Giáo trình này, về Hoa đồ và Công thức của hoa không cần thiết thì tôi bỏ qua, nhưng về HTPL Ngành, Lớp, Bộ, Họ, Chi, Loài thì tôi đã được học, tôi cũng biết cách đọc chữ La Tinh của tên khoa học. Trong tự nhiên, người ta phân biệt ba giới lớn: Động vật, Thực vật, Khoáng vật. Tôi đã có khái niệm cơ bản về Động vật ở lớp Đệ Thất, Thực vật ở lớp Đệ Lục và khi học năm đầu TC, Khoáng vật khi học năm thứ hai TC trong môn Thổ nhưỡng. Tóm lại "con săn sắt ao làng" cũng có tí thực lực chứ không phải hoàn toàn không biết gì.
Khi lập trang Sưu tập hoa ở VNTH đã gây được chút tiếng vang qua d/đ và Blog cộng với những hiểu biết về Phật Pháp, lòng yêu thơ, đã giúp tôi nhanh chóng hòa nhập với mọi người, một lão nhà quê giữa biển người trí thức cũng không quá lạc lõng. Một điều nữa, dời ghế trường sống triền miên trong nỗi đau bệnh tật và đói nghèo cơ cực, giữa ao tù nước đọng, nhưng kiến thức tiếp thu được ở trường không những không rơi vãi mà nó còn đầy lên nhờ cách "năng nhặt chặt bị".
VNTH thành lập Rằm Giêng năm Tân Mão (17/2/2011), nhưng được mấy tháng thì bị Harker xóa trắng, Vi Thông phải vất vả xây dựng lại, trang STH của tôi chính thức ra mắt 04.8.2011. Bài đầu tiên st là cây Thông, Phi lao… những cây tôi rất quen thuộc ở trường, có trong cuốn sách của GS Trần Hợp, xác định nó thuộc Họ, Bộ nào. Buổi đầu st, vi tính ngu ngơ, tôi cứ mò mẫm mò mẫm… bỗng nhiên gặp được trang website "Cây thuốc 24 h", tôi sung sướng như bắt được vàng. "Cây thuốc 24 h" gồm trên 3300 loài cây thuốc, có tên Việt, tên khoa học, mô tả tỷ mỉ, là một tư liệu quí giúp tôi làm nên trang ST cây cỏ với 57 Bộ - 2400 loài. Cũng trong quá trình mò mẫm, từ Google vào Wikipedia, biết cách truy cập Wikipedia. Khoảng 300 loài đầu, tôi st từ ngọn tới gốc, nghĩa là biết được tên khoa học cây nào, tôi vào Wikipedia tra cứu Họ, Bộ của nó, sau tôi biết st từ gốc, dựa vào HTPL st từ Bộ, Họ, Chi, Loài. Cuốn sách của GS Trần Hợp đã giúp tôi có kiến thức cơ bản, tổng hợp về Thực vật, nhưng sách này theo HTPL cũ, tới nay không còn thích hợp, qua Wikipedia tôi dựa vào HTPL APG III, là HTPL hiện đại nhất. 14 năm hòa mạng d/đ, hầu hết các công việc của tôi đều dựa Wikipedia là chính, sử dụng Wikipedia tạm gọi là thành thạo. Trong khoảng 500 loài đầu, dùng tên Việt lấy ảnh, tôi gặp rất nhiều trở ngại: nhầm lẫn ảnh hoa, ảnh đăng không hiện vì cái "bản quyền"... Trang STH của tôi ở VNTH được rất nhiều người yêu mến, giúp đỡ, trong đó nổi bật là cô em gái Thu Giang ở Canada. Thu Giang thường xuyên vào trang, động viên, khích lệ, đã tặng tôi hai hoa Con két (con vẹt). Tôi post tên Hoa con két lên google hình ảnh, trên trang chỉ có 03 ảnh thì 02 của Thu Giang, may sao 01 ảnh tôi truy cập có tên khoa học. Tôi lấy tên khoa học này đưa lên google hình ảnh, bất ngờ, một trang lớn hiện ra với bao hình ảnh hoa con két đẹp. (còn tiếp)

Tiêu đề: Re: CHẮP CÁNH BAY XA Sat 10 Aug 2024, 20:57

Việc dùng tên khoa học lấy ảnh là bước tiến vượt bậc trong ST của tôi, nó dẫn tới nhiều kết quả to lớn:
+ Một cây có thể có nhiều tên Việt, một tên Việt có thể chỉ nhiều cây, nhưng tên khoa học thì chỉ duy nhất cây ấy thôi, nếu có một vài tên khác cũng chỉ là đồng danh chỉ chính cây ấy. Nhờ post tên khoa học lên google hình ảnh, tôi đã tìm được chính xác ảnh của cây cần tìm, khắc phục được cái "bản quyền" khi đăng ảnh dễ hiện.
+ Cũng nhờ cách này, tôi đã xác định được chính xác từng loài cây, nếu post tên khoa học mà ảnh không hiện, tức là tên cây đó không chính xác (một số trường hợp đặc biệt không thể d/gi dài dòng). Thời kì đầu dùng tên Việt, st cây ngô đồng, khi post tên "ngô đồng" lên mạng, nó hiện lên hình ảnh cây ngô đồng có bìu và nhiều cây ngô đồng cổ thụ có hoa lộng lẫy. Thường tôi chỉ biết cây ngô đồng có bìu, nay mới biết có cây ngô đồng cổ thụ, ứng với câu thơ cụ Nguyễn:
Não người thay, buổi chiều Thu
Ngàn lau nhuốm bạc, lá ngô rụng vàng.
Cây ngô đồng có bìu thấp tè mặt đất thì rụng lá có nghĩa gì? Đây mới chính là cây ngô đồng của câu: "Ngô đồng nhất diệp lạc, thiên hạ tận tri Thu". Hình đẹp của cây ngô đồng này tràn ngập nhiều trang ảnh nhưng không có tên khoa học, tôi phải mất hơn một ngày mò mẫm, đọc rất nhiều trang web mới tìm được tên khoa học của nó, ứng hợp với ảnh. Đây là lần đầu tiên, cũng là lần duy nhất tôi mất nhiều công sức mò mẫm tìm tên khoa học một loài cây, nhưng cũng giúp tôi rút ra nhiều kinh nghiệm trong việc truy cập vào Google và Wikipedia để làm nên bao điều kì diệu khác của riêng mình:
+ Truy cập Wikipedia: Những năm đầu st, thí dụ họ Diên vỹ bộ Măng tây, truy cập Wikipedia nó chỉ có rất ít loài, còn toàn gặp dòng chữ đỏ "trang chưa được viết". Tôi cứ mò mẫm mò mẫm… bất ngờ nó hiện lên một trang tiếng Đức, có đến hàng nghìn loài. Lúc này tôi chưa biết sử dụng mạng Dịch, nhưng danh mục cây là tên khoa học, nó thông dụng quốc tế nên tôi đọc được. Mò mẫm nhiều lần, tôi hiểu ra rằng: "trang chưa được viết" là tiếng Việt "chưa được viết", còn tiếng nước ngoài thì đầy dẫy. Từ đó tôi tìm ra cách truy cập để lôi ra được hàng loạt danh mục của bộ, họ cây, thoải mái st. Khi biết dùng mạng Dịch thì lại mắc: Tôi chỉ biết phân biệt tiếng Anh, tiếng Pháp…, nhưng tiếng Pháp với Bồ Đào Nha… thì không biết. Nó là tiếng Bồ Đào Nha mà bảo nó dịch tiếng Pháp ra tiếng Việt thì nó không dịch được. Lại mò mẫm, mò mẫm… bất ngờ tìm ra cách nhờ máy "Phát hiện ngôn ngữ". Nhờ máy "Phát hiện ngôn ngữ", tôi có thể đọc được tất cả các ngôn ngữ có trên mạng. Đây lại là bước tiến thần kì của riêng tôi. (Mong mọi người cảm thông khi đọc những từ "kì diệu" "thần kì"..., nó là đối với riêng tôi, trong điều kiện, hoàn cảnh của tôi, một lão nhà quê đần vụng mà làm được thế, còn đối với mọi người chỉ là chuyện vặt).
+ Truy cập Google tìm ra cách vào "địa chỉ gốc" của ảnh. Đây lại là bước tiến thần kì nữa, nó giúp tôi giải tỏa mọi thắc mắc của các thành viên VNTH, có người thắc mắc xây dựng, cũng có người truy móc, cuối cùng cũng tâm phục, khẩu phục.
Ở trang Hoa st bổ xung của tôi, bạn Lệ Hà, ĐHV đã post vào đây rất nhiều ảnh hoa đẹp, lạ nhưng không có tên. Tôi mê Hoa, cứ thấy hoa là muốn tìm hiểu rõ ngọn ngành. Tôi mò mẫm, quay dở đủ mọi cách, bất ngờ tìm ra cách truy cập vào địa chỉ gốc của ảnh, đã chỉ rõ tên Việt, tên khoa học, vị trí của nó trong HTPLTV. Các bạn T/V VNTH đã lấy ảnh trên mạng hỏi tôi rất nhiều về cây cỏ, tôi đều chỉ rõ tên và nhiều chi tiết khác. (nói nhỏ điều này: ấy là họ lấy ảnh trên mạng, tôi truy cập "địa chỉ gốc" mà giải tỏa, nếu họ đưa ảnh chụp thì tôi tịt! Hì!)

Tiêu đề: Re: CHẮP CÁNH BAY XA Sun 11 Aug 2024, 06:37

Xin dẫn ra đây một chuyện nhỏ đã làm tôi rất lao đao, nhưng nhờ "ý chí, niềm tin và nghị lực" của mình, tôi đã vượt qua được.
Bạn trẻ TTT đã đăng lên một bức ảnh nhờ tôi xác định là cây gì.

KÍNH NHỜ BÁC PHƯỢNG
Quả gì thì cũng từ hoa
Em ngu ngơ quá phiền hà bác đây:
Hoa chi cho cái quả này
Em mà có giống trồng ngay cửa nhà
Đói lòng cho mắt chạy ra
Là no hồn bỗng đưa ta về ngày
Nằm trên tay mẹ mê say...
2013 - TTT
CHẮP CÁNH BAY XA - Page 5 1375933599626

Lúc này tôi còn chưa biết cách truy cập "địa chỉ gốc", nên rất lúng túng. Tôi đã từng mất một đêm thức trắng mò mẫm giải tỏa chữ "Thỉ". Câu thơ của tôi có chữ "Thỉ" là lấy ý ở câu "vô thỉ vô chung" trong đạo Phật. Việt Thủy đã phản bác tôi, đưa ra những chữ Thỉ (Hán tự): 舐 thỉ (liếm láp), 屎 thỉ (cứt), 豕 thỉ (con heo)… Tôi không chịu, lục sách Phật tìm chữ THỈ trong "Vô thỉ vô chung", khổ nỗi chữ Thỉ này trong sách, không phải trên mạng, tôi không thể copy nó đưa vào Từ điển Hán Nôm để tra cứu, đành đi đường vòng. Tôi nhìn chữ 始 thỉ, dùng cách chiết tự, rồi mò mẫm vào các Bộ Thủ…, tìm được chữ Thỉ 始 giống như trong sách Phật, đưa vào Từ điển…, sau Trà Mi bảo tôi: "Sao bác phải khổ thế? Bác tra âm là ra ngay thôi!"
Thời gian này tôi đang tự học chữ Hán, mê triết tự… nên mò mẫm thức trắng một đêm. Như ngày nay, dù chưa biết cách tra ÂM, nhưng đưa cụm từ Vô thỉ vô chung lên google, sẽ đọc được trên Từ điển mở Wiktionary: Vô thỉ vô chung 無始無終. Từ đó tra từ 始 thỉ (thủy) bộ(38) nữ 女: (bắt đầu). Tuy nhiên, sự mò mẫm vất vả không phải vô ích.
Trở lại với bức ảnh của TTT, tôi suy ngẫm, nó có lá là cây thuộc họ Bầu bí, có thể là Mướp, Dưa, Bầu, Bí gì đó, nhưng quả thì đau đầu. Mất hơn nửa ngày mò mẫm…, rồi tôi thử gõ chữ "mướp vú" đưa lên google hình ảnh, bất ngờ hiện ra một trang đầy hình ảnh với tên "mướp vú nàng"! Vậy là tôi viết luôn bài thơ trả lời:

MƯỚP VÚ NÀNG

Quả này: Sản phẩm tài hoa
Trưng bày trang trí cho nhà hàng đây
"Mướp vú nàng"... ngắm mê say
"Cà phê Hà Nội"... ắp đầy trong mơ
Bàn tay Nguyễn Thị Hoài Thơ
Làm nên tuyệt tác... ngợi ca nữ quyền,
vẻ đẹp nữ tính Việt Nam
trong thời hiện đại... ngập tràn niềm vui
Silicon... sơn da người
Phải đâu quả thật! Ai ơi chớ lầm!

BXP 2013

Cảm ơn bác Phượng tinh anh
Cỏ cây hoa quả bác rành quá thôi
Quả thật bác bậc thầy rồi
Quả giả bác chỉ cả người lẫn tên
Em từng thắc mắc bao đêm
Nếu không có bác em tìm giống mua
Hóa ra người cứ hay đùa
TTT - 2013

TTT đã nêu rất nhiều thắc mắc về cây cỏ, thường có ý "truy!", tôi đã giải tỏa được hết, lần này thì "tâm phục khẩu phục" Hì Hì Hì!
Trang Blog của tôi truy cập toàn cầu, có thời điểm lượng truy cập ở Mỹ, Canada nhiều hơn ở Việt Nam, có ngày lên tới 1200 lượt đọc. Điều đó không lạ, vì các loài Hoa, Chim, Bướm… mang tên khoa học nên bất cứ nước nào cũng đọc được, cũng như tôi có thể đọc được các trang web toàn cầu.
(Còn tiếp)

Tiêu đề: Re: CHẮP CÁNH BAY XA Mon 12 Aug 2024, 06:27

Tôi vô cùng hạnh phúc, những năm tháng cuối đời, hòa mạng d/đ được tiếp nhận tình cảm của biết bao bạn bè thân thiết, trong đó nổi bật lên bốn người bạn lớn:
+ Nhà văn Đào Phong Lưu: Cho tôi tiếp xúc với nhóm thơ trí thức, mở đường cho "con săn sắt ao làng" hòa nhập với những cá kình biển cả.
+ GSTS Nguyễn Huy Dung: Một người ở đỉnh cao tri thức, đã yêu mến, tôn trọng, bình đẳng kết bạn, giúp tôi khẳng định lại mình, hướng tôi vươn tới những phương trời khát vọng.
+ Admin VNTH Trần Vi Thông: Lập Huê viên các cho tôi "có đất dụng võ", từ mảnh đất này tôi đã làm nên bao "kì tích" cuối đời. Tình cảm giữa Vi Thông và tôi không bút nào tả hết, tôi đã làm trên 30 bài thơ, đăng ở đây 12 bài để bạn đọc ĐV hiểu nỗi lòng tôi…
+ Thầy Ái Hoa: Một người thầy đúng nghĩa, tôi kính trọng thầy Ái Hoa từ đáy lòng sâu thẳm. Thầy Ái Hoa vừa là thầy: người truyền thụ kiến thức, vừa là bạn: người chia sẻ tâm tình. Thầy Ái Hoa hiểu tôi hơn ai hết, đã giúp tôi tận tình mọi mặt, cho tôi được sống rạng rỡ những năm tháng cuối đời. Lòng tri ân của tôi cũng không bút nào tả hết.

Ngoài "bốn người bạn lớn" trên, tôi còn được nhiều bạn thơ dành cho những tình cảm chân thành: Tường Vy QTV của VNTĐ, Trần Thị Lợi từ những ngày chập chững tới VNTĐ, Nắng Xuân, Bắc Hợp…, Shiroi với nick Admin Ý Nhi của ĐVTC, rồi Trà Mi, Sư Cô Đào Liên, Phương Nguyên, Cẩn Vũ… Dù ở ĐVTC tôi chỉ có ít ỏi những người thân: thầy Ái Hoa, Trà Mi, Sư Cô Đào Liên, Phương Nguyên, Cẩn Vũ…, nhưng lại là gia đình thân thương, "mái ấm tình người" của tôi, cho tôi được gắn bó những ngày tháng cuối đời.
Nhờ biết sử dụng thành thạo Wikipedia tôi đã làm nên một kì tích: "Mò được cái kim nhỏ dưới đáy biển sâu". Đúng vậy, nếu tôi không biết sử dụng thành thạo Wikipedia thì tôi không thể truy cập vào trang website Họ Bùi Tùng Ảnh, không thể đọc được Phả hệ mà truy tìm nguồn gốc của mình. Trong quá trình tìm, tôi đã phải sử dụng cả Google và Wikipedia, vận dụng nhiều kinh nghiệm, kiến thức Sưu tập, kết hợp nhiều yếu tố, lần từ những dấu vết lờ mờ vô nghĩa…, để rồi sung sướng thốt lên: "Con tìm Gia Phả thấy rồi, Cha ơi!" Chỉ bằng một dòng khấn giỗ ngắn ngủi, tôi đã tìm được chính xác cội nguồn gốc Tổ của mình, chính xác đến tận tên tuổi, ngày giỗ của các cụ, sau 126 năm lưu lạc. Đó không phải là điều kì diệu ư?
Xin kể thêm một chuyện vui:
Để động viên tôi trong những ngày nóng nực quá buồn nản, lúc nào cũng chỉ nghĩ đến chữ "chết", chú em tôi đã làm thử một trắc nghiệm vui: vào google gõ tên nhân vật để xem “mức độ nổi tiếng”.
Đây là kết quả:
01- Khoảng 34.300.000 kết quả (0,38 giây): Thủ tướng Phạm Văn Đồng
02- Khoảng 21.400.000 kết quả (0,84 giây): Nhà thơ Xuân Diệu
03 - Khoảng 19.100.000 kết quả (0,37 giây): Bùi Xuân Phượng 09
04 - Khoảng 14.900.000 kết quả (0,33 giây): Nhà thơ Thế Lữ
05 - Khoảng 11.400.000 kết quả (0,36 giây): Bí thư tỉnh ủy Hải Dương Trần Đức Thắng
06 - Khoảng 8.200.000 kết quả (0,29 giây): Nhà thơ Tú Xương
Ghê chưa ? Trong 6 nhân vật nêu trên, ông Bùi Xuân Phượng đứng thứ 3. Trên bậc cả nhà thơ gạo cội Thế Lữ, Tú Xương và Bí thư tỉnh ủy Hải Dương đương nhiệm Trần Đức Thắng. Ông Bùi Xuân Phượng giỏi hơn Thế Lữ, Tú Xương, Trần Đức Thắng ?
Dĩ nhiên là không phải. Kết quả trên chỉ phản ánh một khía cạnh tham gia tích cực trên mạng. Tuy nhiên với một lão nông gần cả cuộc đời, sống chung với bệnh tật thì kết quả ấy cũng nói lên nhiều điều đấy chứ !

Tôi còn nhiều điều muốn nói, nhưng vì điều kiện sức khỏe xin khép lại trang này.