Truyện ngắn Iran: Rác của nhà nước
Ngôi nhà của tôi nằm ở cái ngõ hẹp, tối. Trong ngõ, sống chen chúc 14-15 gia đình và có một hố rác lớn.
Người quét rác của khu phố cũng chọn cái hố rác đó làm chỗ đổ xe rác hàng ngày. Có lần, tôi hỏi những người hàng xóm:
- Tại sao các vị đổ rác ở giữa đường phố?
- Vì mọi người đều làm thế - Tất cả đồng thanh.
- Vì mọi người đều làm thế - Tất cả đồng thanh.
Sau đó, tôi hỏi người quét đường:
- Tại sao anh đổ rác của các nơi khác về đây?
Đó là nhiệm vụ của tôi.
Tôi đến Toà Thị chính:
- Cái ngõ của chúng tôi đã biến thành cống ngầm, ảnh hưởng tới sức khoẻ của mọi người. Xin các ông hãy ra lệnh cấm đổ rác ở đó.
Họ bảo với tôi:
Chúng tôi sẽ đăng báo 3 lần về việc bán rác. Ai trả cao hơn chúng tôi sẽ bán.
Tôi nói:
- Nhưng trong lúc chờ đợi, các ông phải làm cho bãi rác đừng to thêm.
- Chúng tôi không có quyền làm mất nguồn thu của nhà nước.
Tôi bỏ về và cố gắng im lặng mấy ngày.
Khổ nỗi, nhà tôi ở cuối ngõ nên mỗi ngày tôi phải đi qua hố rác mấy lần. Tôi phải bịt mũi và suýt ngất vì nôn và chóng mặt.
Cuối cùng, không kìm được, tôi mua cái bút lông, sơn, viết lên bức tường cạnh bãi rác dòng chữ: “Cấm đổ rác!”.
Điều đó chẳng ăn thua. Ban đêm, bọn càn quấy đã chữa thành dòng chữ “Được đổ rác”. Rồi người dân ở các khu bên cạnh đã đổ rác ở cái ngõ của tôi.
Đã mấy lần tôi tập trung hàng xóm để thuyết trình về mối nguy mất vệ sinh. Nhưng mặc, đống rác cứ mỗi ngày một phình to. Có lần, tôi đã bảo với những người đáng kính nhất:
- Chúng ta sẽ thuê xe và công nhân để họ chở rác ra ngoại thành.
Hàng xóm nhìn nhau. Thế rồi, người bỏ đi, người lắc đầu, bảo:
- Chúng tôi không thể can thiệp vào việc của người khác. Đây là rác của nhà nước.
Tôi hỏi:
- Rác của nhà nước từ bao giờ? Bãi rác này làm ô nhiễm cuộc sống của chúng ta. Nếu Toà Thị chính không làm, thì chúng ta phải tự làm. Họ sẽ cảm ơn chúng ta.
Thì anh làm đi!
Nếu tôi làm, thì các người phải hứa là sẽ thôi không đổ rác nữa.
- Nếu mọi người đều hứa.
Tôi thuê xe và công nhân mất 100 đồng. Sau hai ngày, rác được dọn sạch. Hàng xóm, ai cũng vui. Họ cảm ơn tôi.
Sau hai mươi ngày, một buổi sáng, lúc đang trên đường đi làm, tôi nghe thấy một ông lạ mặt hỏi cô gái hàng xóm:
- Ai đã dọn rác ở đây?
Tôi không biết - Cô gái đáp.
Tôi dừng lại. Mẹ cô gái trả lời thay con:
- Chúng tôi đã nhiều lần bảo đừng, nhưng hắn không nghe.
- Hắn sống ở đâu?
- Ở cuối ngõ. - Mẹ cô gái trả lời rồi chỉ ngôi nhà của tôi. Lúc nhìn thấy tôi, bà ta reo lên:
- Hắn đấy!
Người đàn ông lạ mặt hỏi tôi, vẻ hách dịch:
- Anh đã chở rác?
- Đúng.
- Ai cho phép anh?
- Chẳng ai cho phép.
- Anh chở đi đâu?
- Tôi không biết vì tôi không tự chở.
- Anh đã bán rác của nhà nước lấy tiền đút túi.
- Rác của nhà nước? Bán? Tôi phải mất 100 đồng để làm sạch cái ngõ này.
Ông lạ mặt lấy sổ tay, hỏi tên họ tôi, ghi vào rồi bỏ đi.
Sáng hôm sau, ông ta đến nhà, dẫn tôi tới gặp thủ trưởng. Thủ trưởng nhìn tôi, hỏi ông lạ mặt:
- Chính anh ta đã ăn rác của nhà nước.
Tôi kêu lên:
- Ai ăn rác của nhà nước? Ông cho tôi là loại người ăn rác?
Tất nhiên. Rác có thể ăn. Có thể ăn cả tiền bán rác. Mời anh ngồi!
Tôi ngồi ghé xuống ghế trước bàn thủ trưởng. Ông ta hỏi:
- Thế anh chở rác đi đâu?
- Hôm qua, tôi đã nói là không biết. Tôi chỉ trả cho lái xe 100 đồng rồi không biết sự thể ra sao.
- Anh không biết rác là tài sản của nhà nước? Theo cách tính của các chuyên gia kinh tế của chúng tôi, anh đã bán được 7000 đồng. Đó là việc ăn cắp tài sản của nhà nước. Hiểu chưa? Theo điều luật... Chuyển hồ sơ anh tới Viện kiểm sát.
Tôi vội nói:
- Xin cho tôi thời gian để tìm và chở rác về chỗ cũ.
- Không phải rác nào cũng là rác của nhà nước. Anh đừng đùa!
- Rác nào chẳng là rác? Có gì khác nhau?
- Khác nhau nhiều! Nói ngắn gọn, nếu sau 24 giờ, anh tìm được đúng loại rác đó và chở về chỗ cũ, thì là may cho anh. Nếu không, thì chúng tôi sẽ chuyển anh tới Viện kiểm sát.
Tôi ra về, vừa đi vừa nghĩ. Tôi không hình dung được là mình sẽ phải trả giá...
Lúc ông thị trưởng bảo là rác phải được bán đấu giá tôi nghĩ là ông nói đùa.
Tôi đến chỗ gara để chiếc xe chở rác, hy vọng tìm thấy người lái để hỏi anh ta chở rác đi đâu. Ở đó, người ta bảo tuần trước, anh ta cãi nhau với thủ trưởng của gara nên đã bị đuổi, chẳng ai biết anh ta đang ở đâu.
Về đến nhà, tôi quyết định cầu cứu hàng xóm. Tôi bảo với họ:
- Rác là của nhà nước. Tôi đề nghị mỗi người hãy góp vài xô rác để tôi đổ vào chỗ cũ cho khỏi bị phạt.
- Chúng tôi đã hứa là không đổ rác - Những người hàng xóm nói.
- Ngoài việc phải trả lại 7000 đồng tiền rác, tôi còn có thể bị bắt giam vì tội ăn cắp tài sản nhà nước. Tôi mong là vì tình bạn cũ và tình hàng xóm, vì thánh Ala, các bạn mỗi người cho tôi vay 2 xô rác. Sau một tuần, tôi sẽ trả.
Họ khép cửa trước mặt tôi, bảo:
- Chúng tôi không có rác thừa.
- Tôi tìm sự giúp đỡ của những người khác. Họ bảo:
- Anh tưởng chúng tôi mù, không trông thấy đống rác đó. Hay anh tưởng chúng tôi ngu? Muộn rồi, anh hãy tự lo.
- Tôi có thể lấy rác ở đâu?
Tôi ra ngoại ô, khẩn khoản mua số rác mà nông dân định dành ủ phân, mua con lừa rồi thuê chở rác về chỗ cũ.
Nhưng chú lừa vừa đi xong, thì có một ông đeo kính, xách cặp, gặp tôi, hỏi:
- Anh đổ cái gì ở đây thế?
- Tôi mang trả rác của nhà nước.
- Rác nào của nhà nước? Anh đổ oan cho nhà nước.
- Ông là ai?
- Tôi là chánh thanh tra của Bộ Y tế. Tôi có nhiệm vụ phạt những người đổ rác ra phố!
Tôi lắp bắp:
- Hãy cho tôi thời hạn 24 giờ để trả lại chỗ rác ăn cắp của nhà nước. Tôi đã mất 40 đồng để mua nó.
- Anh là kẻ phá hoại, gây ô nhiễm môi trường. Tôi phải đưa anh tới gặp nhà chức trách.
Tôi nói thế nào, viên thanh tra cũng không nghe. Ông ta gói một ít rác để đem về xét nghiệm vi trùng. Còn chỗ rác ông ta ra lệnh phải cho lừa chở về chỗ cũ và tôi phải đi theo ông ta.
Tôi bị thẩm vấn, ghi biên bản dài tới 16 trang, phải nộp phạt 500 đồng vì tội làm ô nhiễm môi trường. Hồ sơ của tôi và mẩu đất được gửi đi xét nghiệm.
Tóm lại, tôi phải bồi thường 7000 đồng vì tội ăn cắp tài sản nhà nước, bị phạt 3000 đồng. Đó là tội thứ nhất. Tội thứ hai là đã chõ mũi vào việc của người khác. Tội thứ ba là làm ô nhiễm môi trường.
Nhưng điều nhục hơn cả là hễ nhìn thấy tôi, hàng xóm lại chỉ mặt, gào thật to:
Nhìn thấy nó chưa? Mặt nó cứ vênh lên, chẳng nghe ai. Cứ tưởng mình là thánh tướng, muốn làm gì thì làm.
Đỗ Thanh dịch
(Trà Mi sưu tầm)
Tân nhạc ♫
Tiêu đề: Truyện ngắn Iran: Rác của nhà nước 
Thu 11 Jul 2013, 09:55
