Những món ăn độc đáo của thi sĩ Tản Đà

Những món ăn độc đáo của thi sĩ Tản Đà

Thi sĩ Tản Đà tên là Nguyễn Khắc Hiếu (1889-1939) quê ở làng Khê Thượng (nay thuộc huyện Ba Vì) nơi có phong cảnh hữu tình núi Tản – sông Đà, có những đặc sản của núi rừng Ba Vì, lại có biết bao thuỷ sản ngon của vùng ngã ba sông – nơi giao nhau giữa sông Hồng, sông Đà và sông Lô. Ông cũng rất nổi tiếng về chuyện “sành ăn” trong giới văn nghệ Việt Nam thời ấy.

Sinh thời, Tản Đà không chỉ để lại cho đời nhiều áng thơ trác tuyệt mà còn là một nhà báo. Ông làm chủ bút báo và cũng để lại những bài báo tuyệt vời. Ông sành ăn, sành chơi mà thú chơi của ông cũng đặc biệt. Ông sáng tác bài hát cho các cô đào hát và đến nay những bài ca trù của ông vẫn được người đời nghe không biết chán. Còn riêng về chuyện “sành ăn” của ông thì cả giới văn nghệ Việt Nam chỉ có hai người được tôn là sành ăn đó là Nguyễn Tuân và Tản Đà.

Tản Đà còn nổi tiếng với câu châm ngôn: “Ăn ngon phải có chỗ ngồi ngon, người cùng ngồi ăn ngon, mới gọi là ngon được”.

- Món “nem gà”

Tản Đà gọi là “giả nem công”, gà mái tơ đem cắt tiết rồi vặt lông sống. Sau đó, nhúng gà vào nước nóng để rửa hết những lông ống còn lại, thui qua lửa cho da gà vàng căng ra, sau đó lau sạch. Róc lấy 2 miếng thăn (lườn gà) thái mỏng từng miếng dày nửa phân, dài 2-3 phân, dùng sống dao chần cho thịt mềm rồi trộn với bì lợn thái mỏng, thính gạo nếp và muối. Thính gạo nếp phải rang vàng, không được cháy, giã nhỏ thành bột.

Thịt gà sau khi đã luyện với thính, bì lợn, muối, mì chính tạo nên mùi thơm đặc biệt có thể nhắm rượu ngay được. Gói nem bằng lá chuối, bọc ngoài lớp nem là lá ổi rồi buộc chặt lại treo lên vài hôm là nem chua. Nem chua bóc ra ăn ngay với búp bừng non, rau đinh lăng, rau mơ… và chấm với nước mắm tỏi là rất ngon.

- Món “cá nhồi cá”

Tản Đà còn chế biến một món ăn đặc biệt, nguyên liệu là cá – Đó là món ăn: “cá nhồi cá”. Ông lấy 2 con cá chép hoặc cá trắm đánh vảy, mổ phanh bỏ hết nội tạng, rửa sạch, lấy giấy bản thấm khô cả trong và ngoài cá. Lấy một con lóc hai bên lườn cá thành hai miếng phi lê dài để riêng. Phần mình cá còn lại đem băm với gia vị nấm hương, mộc nhĩ thật nhỏ rồi nhồi lại vào bụng con cá đã mổ sẵn. Hai miếng lườn lọc ra đem ốp vào hai bên lườn con bị nhồi, lấy lạt buộc chặt lại, sau đó rắc hành hoa và rải mỡ lên dọc mình cá, rồi đem hấp cách thuỷ. Khi cá hấp bốc lên mùi hương thơm ngào ngạt là dùng được.

Món “cá nhồi cá” mà nhắm với rượu cuốc lủi nấu bằng gạo nếp, được Tản Đà cho là thứ rượu quý để đãi bạn thơ mỗi khi gặp nhau.

Kho tàng các món ngon của Tản Đà phải kể đến hàng trăm, từ những món ăn quý tộc đến món bình dân, món nào ông cũng chế biến theo cách riêng của mình.

Món rau sắng

Riêng món rau sắng chùa Hương thì Tản Đà rất mê, ông có câu thơ:

Muốn ăn rau sắng chùa Hương
Tiền đò ngại tốn con đường ngại xa
Không đi thì ở lại nhà
Cái dưa thì khú cái cà thì thâm

Rau sắng, ông cũng có cách ăn riêng không giống ai, ông lấy mỡ phết lên lá rau rồi cho nướng lên lửa than, lá rau không héo vẫn tươi, nhưng đã chín, rồi cầm rau mà chấm muối ớt, vị rau thật đậm đà và ngon tuyệt.

*

Ăn uống là một nghệ thuật, đối với Tản Đà thì nghệ thuật ăn uống thật độc đáo. Do sành ăn nên ông tìm tòi cách chế biến để biến những thứ thực phẩm bình thường, dân dã thành những món ăn ngon độc đáo.

Cũng nhờ những món ăn ngon cùng với rượu ngon, đã đem lại cho ông những cảm hứng làm thơ để cho ra những tác phẩm thơ bất hủ được người đời sau mãi mãi ca ngợi.

- TẠ NGỌC HÀ