Truyện cười Trạng Quỳnh: Đối đáp với Đoàn Thị Điểm
Thuở còn đi học, Quỳnh càng ngày càng mê cô con gái thầy học là Đoàn Thị Điểm là người vừa xinh đẹp, đoan trang lại giỏi văn thơ.
Nhưng trêu chọc với nàng không dễ bởi ngoài tính tình đoan trang, Thị Điểm còn rất giỏi văn thơ nhất là ứng đối. Có lần Quỳnh từ phố Mía về, Thị Điểm thấy Quỳnh đang ngồi, liền ra ngay một vế đối có ý trêu:
"Lên phố Mía gặp cô hàng mật, cầm tay kẹo lại hỏi thăm đường." (kẹo tiếng địa phương còn có nghĩa là kéo lại).
Gặp câu đối ra toàn mía, mật kẹo, đường, Quỳnh nghĩ mãi không ra vế đối, bí quá, đành phải đánh bài chuồn.
Kẻ hậu sinh xin được mạn phép đối lại:
Lên phố Mía gặp cô hàng mật, cầm tay kẹo lại hỏi thăm đường
Xuống làng Ổi thấy anh bán me che kín mít dỡ thói chanh chua
Ổi, me, mít, chanh là những trái cây. Có thể thay me bằng quít - cho có vần (hoặc khế, bưởi, cam, xoài, tùy ý, miễn là trái cây chua là được).
Một lần khác, Quỳnh ngồi đối diện với Thị Điểm qua cửa sổ Thị Điểm lại đọc một câu:
"Hai người ngồi song song hai cửa sổ." (Song là hai, song cũng có nghĩa là song cửa). Lại một lần nữa, gặp câu quá hóc búa, Quỳnh bí quá đành lảng ra chỗ khác.
Kẻ hậu sinh xin được mạn phép đối lại:
Hai người ngồi song song hai cửa sổ
Ðôi đủa gác mép mép cặp chén sành
Hoặc là:
Ðôi đủa gác mép mép đôi chén sành
Ẩn ý của câu đối và câu đáp:
song cửa sổ
mép chén sành
Nguyễn văn Thành - USA (10/2020)