Diễn Giải Những Từ Phật Học

Tổng số bài gửi : 11370 Registration date : 08/08/2009

BÁT VỌNG TƯỞNG

Bát vọng tưởng là tám thứ vọng tưởng sai quấy chẳng đúng với chánh lý, chẳng có tính giải thoát, do Ngài Vĩnh Minh lập trong sách Tông Cảnh Lục quyển 6
Tự tánh vọng tưởng: Chấp các pháp.
Căn trần mỗi mỗi đều có tự tánh riêng không lẫn lộn

Sai biệt vọng tưởng: Trong tâm nghĩ bậy nhiều việc, nhiều thứ khác nhau như nghĩ tưởng rằng sắc có thể thấy, có thể tiếp xúc, đó là màu xanh, đỏ, trắng…sắc không thể thấy mà có thể tiếp xúc như thanh hương vị xúc tuy có thể không thấy nhưng có thể tiếp xúc mũi, tai, lưỡi, thân.

Sắc không thể thấy không thể tiếp xúc đó là ý thức duyên với cảnh đã thấy ở quá khứ
Nhiếp thọ tích tụ vọng tưởng: Vọng chấp rằng năm uẩn (sắc, thọ, tưởng, hành, thức) kết hợp với nhau thành tất cả chúng sanh
Ngã kiến vọng tưởng: Chấp thân năm uẩn là ta, ấy là vọng chấp sai lạc mà vẫn giữ lấy
Ngã sở vọng tưởng: Chấp pháp năm uẩn này là ta và những cái sở hữu của ta (vợ con, tiền tài, danh vọng, ruộng vườn)
Niệm vọng tưởng: Vọng phân biệt cảnh tịnh đáng ưa thích, duyên theo nhớ nghĩ không dứt
Bất niệm vọng tưởng: Vọng phân biệt cảnh mình chẳng muốn, cảnh đáng ghét, đáng chán, không khởi tâm duyên theo ý nghĩ
Niệm bất niệm câu tương vi vọng tưởng: Vọng chấp đến hai cảnh, cảnh ưa thích và cảnh đáng chán.

Theo PHDS của Thích Nữ Đức Trí

Tổng số bài gửi : 11370 Registration date : 08/08/2009

BÁT NHÃ TÂM

Một tên gọi khác của chân tâm.
Tức là trí tuệ Bát Nhã vốn có trong mọi chúng sinh.
Tu hành tức là xả bỏ vọng tâm trở về với chân tâm hay Bát Nhã tâm.

Tổng số bài gửi : 11370 Registration date : 08/08/2009

THẬP KIM CANG TÂM

Tâm kim cang là tâm rắn chắc như kim cương không bao giờ thối chuyển giao động. Đó là mười tâm của vị Bồ Tát.
Giác liễu pháp tánh: giác ngộ hết pháp tánh, Bồ Tát tâm đại nguyện, thệ hiểu rõ hết thảy pháp môn mầu nhiệm, vô lượng vô biên, chẳng thể cùng tận.
Hóa độ chúng sanh: Bồ Tát đem cái đạo Niết Bàn vô thượng, độ thoát hết thảy chúng sanh vô lượng vô biên ở mười phương, khiến cho chúng sanh hết đọa vào cảnh thú.
Trang nghiêm thế giới: Bồ Tát nói: các thế giới mười phương vô lượng, vô biên chẳng thể cùng tận, ta nên đem các món quý báu của cõi nước chư Phật đặng sửa soạn trang nghiêm hết thảy các cõi giới.
Thiện căn hồi hướng: Bồ Tát đem căn lành của tất cả các món tu hành hồi hướng về Phật quả Bồ Đề vô thượng và hồi hướng cho tất cả chúng sanh trong pháp giới.
Phụng sự Đại sư: Bồ Tát đem công đức tu hành của mình và phụng thờ, cúng dường tất cả chư Phật vô lượng vô biên, cho châu toàn khắp cả.
Thấp chứng chư pháp: cái lý thật tướng của các pháp Bồ Tát, chẳng phải thật, chẳng phải hư, chẳng phải có, chẳng phải không, hết thảy đều chơn thật chứng trí.
Quảng hạnh nhẫn nhục: Bồ Tát khi bị kẻ tiểu nhơn ngu muội quát mắng, đánh đập, thống khổ toàn thân, không sanh tâm oán hạnh.
Trường thời tu hành: Bồ Tát bảo: “ở các kiếp vị lai vô lượng vô biên, ta sẽ làm đạo Bồ Tát, giáo hóa chúng sanh mãi hoài mà không sanh tâm mệt mỏi”.
Tự hạnh mãn túc: Bồ Tát có đầy đủ các đức hạnh nhiệm mầu, lấy tâm làm chủ thể tâm tịnh tĩnh nên viên mãn được tất cả công đức lành, đủ hết đạt Bồ Đề vô thượng.
Linh tha nguyện mãn: Bồ Tát đã mãn đức hạnh của mình rồi lòng từ càng phát sanh, vì kẻ cầu giải thoát mà dạy đạo Niết Bàn cho lòng nguyện của họ được như ý.

(Theo PHTĐ của Đoàn Trung Còn)

Tổng số bài gửi : 11370 Registration date : 08/08/2009

"Chân thường" trích từ ý nghĩa chân lý và quáng vô thường

CHÂN LÝ
Đạo lý chân thực không hư vọng.
Sách Phật thường phân biệt hai loại chân lý (cũng gọi là hai đế): Chân lý tuyệt đối, cũng gọi là Chân đế, không thể diễn tả bằng ngôn từ hay khái niệm thông thường được.
Và Chân lý tương đối, cũng gọi Tục đế, có thể diễn tả bằng khái niệm và ngôn từ.

QUÁN VÔ THƯỜNG
Quán thấy tất cả các pháp, mọi sự vật đều biến đổi vô thường, do đó mà đoạn trừ lòng tham đắm, tâm được giải thoát, tự do và tự tại, siêng năng tinh tấn.

Tổng số bài gửi : 11370 Registration date : 08/08/2009

CẢM NGỘ

Cảm động mà tỉnh ngộ.
Đối cảnh quá cảm xúc, bèn tỉnh ngộ ra, chẳng còn mê lầm nữa.
Như Thái tử Thích Ca trong bốn kỳ du ngoạn, chạm tới cuộc sanh hoạt đau khổ của chúng sanh, với cảnh già cả suy hoại, với sự đau ốm khốn nguy, với cảnh chết chóc buồn thảm, ngài cảm ngộ, bèn định tầm con đường giải oan.

Theo từ điển Phật học Hán Việt của Đoàn Trung Cò

KHAI NGỘ

Mở mang tâm trí và tỉnh ngộ, đạo lý.
Ấy là hai trình độ của nhà học đạo, tu hành: trước khi khai tâm, sau thì tỉnh ngộ. Cũng kêu: Khai thị ngộ nhập
Tứ thập nhị chương kinh: Lại như có những vị Tỳ Kheo nào bạch lên những sở nghi của mình, cầu Phật chỉ cho biết việc tấn thối, thì đức Thế Tôn phán dạy khiến cho tất cả đều khai ngộ.

Theo từ điển Phật học Hán Việt của Đoàn Trung Còn