Tìm hiểu Bướm

Trích dẫn :

B.26- BƯỚM CAM ĐUÔI DÀI

Sưu tập :

Bướm cam đuôi dài - Papilio polytes

Đặc điểm nhận dạng: Bướm đực chỉ có một dạng trong khi bướm cái có một số dạng. Một trong những dạng không phổ biến (cyrus) giống như con đực. Bướm cái trong ảnh là một dạng bắt chước loài bướm độc Papilio anstolochiae. Loài này dễ dàng nhận biết được vì thân có màu hồng. Loài bướm này phổ biến ở rừng phục hồi, rừng thứ sinh, các vùng đất canh tác, vườn và bìa rừng. Sâu non ăn lá một số cây giống như các loài Papilio demoleus.
Sinh học, sinh thái: Đẻ trứng trên các loài cây thuộc họ cam chanh. Cũng đẻ trứng trên một số cây hoang dại khác như Cơm rượu (Glycosmiss sp.). Loài bướm này phổ biến ở rừng phục hồi thứ sinh, các vùng đất canh tác, vườn và bìa rừng. Sâu non ăn lá một số loài thực vật thuộc họ Cam Rutaceae.
Phân bố: Loài này có vùng phân bố rộng từ Srilanca và Đông Ấn Độ đến Đài Loan và phía Nam đến quần đảo Sanđa, Đây là loài phổ biến khắp nơi ở Việt Nam. Tên được đặt do thường gặp trên các loài thực vật thuộc họ Cam Rutaceae và sau cánh có đuôi.
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Được coi là sâu hại trong nông nghiệp nhưng chúng chưa thành dịch hại bao giờ. Tuy vậy, là loài có thể nhân nuôi để phục vụ nhiều mục đích khác nhau vì chúng cũng là loài bướm to và đẹp. Là loài bướm có thể nuôi dễ dàng trong trang trại.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.27- BƯỚM CHAI XANH

Sưu tập :

7- Bướm chai xanh - Graphium sarpedon

Đặc điểm nhận dạng:Mặt trên có một dải hẹp màu xanh lá cây nhạt rất đẹp ở cả hai cánh tạo thành hình tam giác ( không chạm vào ô cánh). Gân 4,5,7,8 ở mặt trên của con cái màu đen, rộng. Mặt trên của con đực có 4 đốm màu xanh hình trăng khuyết ở mép ngoài cánh sau. Mặt dưới của con đực có 5 đốm to đỏ ở đĩa cánh sau: 4 đốm rải từ phía trước, qua trung tâm đến cuối cánh, đốm cuối cùng nằm ở gốc cánh. Rất dễ nhận diện. Bướm đực và bướm cái giống nhau nhưng bướm cái thường to hơn, với các cánh rộng hơn. Sải cánh: 80-90mm.
Sinh học sinh thái: Ở mọi độ cao trong rừng. Rất phổ biến, cả trong rừng lần thành thị. Thường gặp với số lượng lớn ven suối, vũng nước trong rừng. Sâu của giống Graphium ăn lá các loại cây thuộc họ Na (Annonaceae). Sâu non màu nâu, sâu lớn màu xanh. Nhộng nguỵ trang dạng lá cây. Đây là loài thường có trong vườn và công viên, ở đây chúng dinh dưỡng nhờ hoa và có thể gặp lẫn với các loài bướm khác dọc bờ sông và suối. Có nhiều loài cây vật chủ làm thức ăn cho sâu non thuộc họ Long não Lauraceae, các chi Long não, Màng Tang, Bơ.
Phân bố: Đây là loài có vùng phân bố từ Ấn Độ qua Trung Quốc đến Đài Loan và Nam Nhật Bản. Nam qua Đông Nam châu Á đến Australia và quần đảo Salomon. Là loài phổ biến khắp nơi và ở Việt Nam. Tên loài được dịch nghĩa từ tiếng Anh.
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Là loài bướm thường gặp nhưng chúng đẹp nên thường bị bắt để làm bộ sưu tập. Cần bảo vệ chúng vì đây cũng là loài sinh vật hiền lành làm đẹp cho thiên nhiên và chúng không gây ra dịch hại cho cây trồng. Nên nhân nuôi loài này trong trang trại.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.28- BƯỚM HOA XANH

Sưu tập :

8- Bướm hoa xanh - Graphium doson

Đặc điểm nhận dạng: Mặt trên con đực: rất dễ nhầm với các loài Graphium eurypylus, Graphium arycles. Nếu nhìn từ đuôi cánh trước thì thấy 3 dãy dọc các đốm màu xanh lục - da trời,trong đó từ mép ngoài cánh vào có một dãy đốm dạng vuông - tròn nhỏ chạy dọc theo mép ngoài cánh gồm 9 đốm, dãy thứ hai gồm 8 đốm to nhỏ khác nhau xếp dọc từ mép lưng cánh đến mép bụng cánh. Với các đốm to dần về phía bụng cánh, dãy thứ 3 là dãy chạy dọc theo lưng cánh đến gốc cánh gồm 1 đốm dạng dấu chấm ở ngay đầu hàng tiếp theo là 4 đốm dạng dấu phẩy và cuối cùng là 1 dấu chấm phẩy nằm ở vùng gốc cánh nhưng gần với chấm to cuối cùng của dãy thứ hai. Mặt trên cánh sau cũng có những đốm sáng xanh lá cây nhạt như chạy tiếp tục từ cánh trước qua lưng cánh đến vùng trung tâm và tới tận sát mép trong của cuối cánh. Cánh sau còn có một dãy gồm 6 đốm sáng xanh nhạt chạy dọc gần mép ngoài của cánh. Bướm đực và bướm cái giống nhau. Sải cánh : 70-80mm.
Sinh học sinh thái: Rất phổ biến, cả trong rừng lẫn thành thị. Thường gặp với số lượng lớn ven suối, vùng nước trong rừng. Sâu của giống Graphium ăn lá các loại cây thuộc họ Na Annonaceae, họ Ngọc lan Magnoliaceae. Sâu non màu nâu, sâu lớn màu xanh. Nhộng ngụy trang dạng lá cây. Loài này gặp ở thảm thực vật thứ sinh, chủ yếu ở khu vực gần rừng. Chúng có mặt quanh năm, nhưng có số lượng lớn nhiều hơn vào mùa xuân hè khi có nhiều cá thể tập trung ở mặt đất ẩm ướt cạnh các dòng suối và bờ sông. Sâu non ăn lá những loài cây thuộc họ Na, họ Mộc lan.Có một số loài bướm tương tự nhưng hiếm hơn Graphium eurypylus, Graphium evemon và Graphium chironides, những loài này có thể phân biệt được từ đặc điểm của mặt dưới cánh sau.
Phân bố: Tương tự như Graphium sarpedon.
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Cũng như loài Graphium sarpedon, loài này tuy phổ biến nhưng có màu sắc đẹp, mượt mà và rất thu hút sự quan tâm của các nhà sưu tầm, yêu thiên nhiên nên đã thu bắt chúng quá mức, dễ dẫn tới giảm thiểu số lượng cá thể của chúng một cách nhanh chóng. Có thể nhân nuôi chúng ở các trang trại hoặc công viên, nơi vui chơi giải trí, chúng không phải là đối tượng dịch hại.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.29- BƯỚM MẠO DANH VẠCH NGANG XANH

Sưu tập :

Bướm mạo danh vạch ngang xanh - Chilasa slateri

Đặc điểm nhận dạng:Mặt trên cánh trước có màu đen quạ, nhạt dần ra phía đỉnh và rìa ngoài cánh, đôi khi có hai hoặc ba đốm hoặc các vệt ngắn ở đỉnh vùng trung tâm cánh, theo sau là một loạt các đốm màu xanh sáng hình chuỳ, phần cụt hướng ra ngoài, đôi khi dưới ánh sáng có sắc tím; cánh sau: màu chocolate tối, loạt các đốm trắng ngắn sát mép ngoài cánh ở mặt dưới nhìn rất mờ, còn đốm lớn ở góc dưới màu đất son được viền bằng màu đen. Mặt dưới có màu nâu socola đỏ đun. Cánh trước: có những vệt ở vùng trung tâm vùng đĩa cánh, màu xanh của mặt trên được thay thế bằng những vệt trắng phức tạp; cánh sau: có những đốm nhỏ ở gốc cánh. Bụng, lưng, râu, đầu màu đen, phía dưới bụng có những mảng trắng, và có hai hàng các đốm nhỏ. Sải cánh : 80-100mm.
Sinh học sinh thái: Là loài sống ở những vùng cao, tuy nhiên, có thể tìm thấy ở những sinh cảnh thấp hơn. Xuất hiện nhiều vào gần và giữa giai đoạn gió mùa và sau đó hiếm dần. Nó được ghi nhận là xuất hiện ở Sikkim vào tháng 4. Thức ăn của sâu non là các loài thực vật thuộc giống Cimamomum sp.
Phân bố:Nam và Đông Nam Á: Sikkim, Mianma, Thái Lan, Lào và Việt Nam.
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Loài này đẹp tuy không phải là loài phân bố hẹp nhưng hiếm gặp so với loài C.clytia và loài dễ nhầm với các loài bướm thuộc giống Euploea (họ Danaideae). Cần bảo vệ tốt nơi cư trú cho chúng là các vùng rừng cao, rừng tự nhiên, tạo điều kiện tốt cho loài này được phục hồi và phát triển.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.30- BƯỚM NGỰA VẰN LỚN

Sưu tập :

Bướm ngựa vằn lớn - Graphium xenocles

Đặc điểm nhận dạng:Nhìn thoáng qua giống với loài G.macareus nhưng có kích thước lớn hơn. Con đực và con cái giống nhau, con cái vạch trắng loang rộng hơn một chút. Mặt trên: mảng trung tâm cánh trước có 4 sọc, sọc thứ ba hoặc cuối cùng nhìn giống như một dấu hỏi xiên; có hai chấm ở góc trên. Các vạch trên vùng đĩa cánh chĩa thẳng ra mép ngoài cánh và nằm ngang, vạch thứ 2 trong số đó tách làm đôi nhưng vẫn dính liền với nhau, ở con cái có thể hơi tách ra. Ở cánh sau, những sọc trắng túa ra từ gốc và một trong những sọc đó bao phủ vùng trung tâm; bốn sọc nhỏ khác ở vùng giữa và các đốm ở vùng gần mép cánh có màu trắng; có một mảng màu vàng ở vùng góc dưới cánh nhìn giống như màu vàng ở vùng giữa gần mép cánh ở khoảng 2. Mép trong cánh sau với các vạch trắng xanh lớn, có một đốm cam ở cuối cùng. Sải cánh: 85-120 mm.
Sinh học sinh thái:Gặp vào thời gian và địa điểm giống như các loài khác trong giống Graphium trong rừng tự nhiên.Phân bố ở mọi độ cao, chủ yếu ở các khu rừng thứ sinh và trảng cỏ. loài này bay chậm và thường hút nhụy hoa trên các loài thực vật có hoa như Cỏ hôi, Thơm ổi ... Thỉnh thoảng cũng gặp chúng tụ tập cùng các loài bướm khác hút chất khoáng trong các vũng nước đọng trên các lối đi trong rừng.
Phân bố: Phân bố ở Mianma, Thái Lan,Lào, Việt Nam. Gặp vào thời gian và địa điểm giống như các loài khác trong giống Graphium trong rừng tự nhiên.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.31-BƯỚM NGỰA VẰN NHỎ

Sưu tập :

Bướm ngựa vằn nhỏ - Graphium megarus


Đặc điểm nhận dạng: Loài bướm có kích thước nhỏ và rất giống với Bướm ngựa vằn lớn Graphium xenocles. Sự khác biệt lớn nhất giữa 2 loài này bởi phía ngoài ở ô cánh sau là các đốm trắng thay vì vạch trắng, vùng dưới cánh sau không có đốm vàng. Con đực và con cái giống nhau, con cái có vạch trắng phớt xanh loang rộng hơn một chút. Mặt trên ở vùng giữa cánh trước có 4 sọc dài.
Sinh học sinh thái: Gặp vào thời gian và địa điểm giống như các loài khác trong giống Graphium trong rừng tự nhiên. Phân bố ở mọi độ cao, chủ yếu ở các khu rừng thứ sinh và trảng cỏ. Loài này bay chậm và thường hút nhụy hoa trên các loài thực vật có hoa như Cỏ hôi Ageratum conyzoides, Ngũ sắc Lantana camara ... Thỉnh thoảng cũng gặp chúng tụ tập cùng các loài bướm khác hút chất khoáng trong các vũng nước đọng trên các lối đi trong rừng.
Phân bố: Phân bố ở Mianma, Thái Lan,Lào, Việt Nam. Gặp vào thời gian và địa điểm giống như các loài khác trong giống Graphium trong rừng tự nhiên.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.32- BƯỚM NGỰA VẰN TRUNG BÌNH

Sưu tập :

Bướm ngựa vằn trung bình Graphium macareus

Đặc điểm nhận dạng: Dễ nhầm với loài nào đó của họ bướm đốm Danaidae nếu nhìn thoáng qua. Mặt trên con đực: Cánh trước: sọc ở phần gốc và phần giữa có màu trắng nằm ngang song song, rộng, nếu không thì vẫn rộng hơn sọc gân; ở trung tâm cánh trước có ba đường ngang, có thể hơn hoặc kém, là những đường song song, có điểm gốc cũng như hai điểm chót cánh, bao quanh đỉnh của trung tâm cánh là bốn chấm nhỏ. Ở cánh sau, sọc của trung tâm cánh dài và trắng, gần như điền kín vùng trung tâm, và vùng rìa trên cánh rất nhạt. Mặt dưới cánh: Giống như mặt trên, nhưng được điểm bằng các mảng hình mũi tên màu trắng giữa vùng sọc giữa và vùng sọc giữa gần mép cánh. Sải cánh: 80-100mm.
Sinh học sinh thái:
Giống như các loài khác trong giống Graphium trong rừng tự nhiên. Chúng chỉ sống ở nơi rừng tự nhiên còn tốt. Loài này bay chậm và thường hút nhụy hoa trên các loài thực vật có hoa như Cỏ hôi Ageratum conyzoides, Ngũ sắc Lantana camara ... Thỉnh thoảng cũng gặp chúng tụ tập cùng các loài bướm khác hút chất khoáng trong các vũng nước đọng trên các lối đi trong rừng.
Phân bố: Sikkim, Bắc Thái Lan, Lào, Malaixia và Việt Nam. Là loài phân bố hẹp và số lượng cá thể ít. Phân bố ở độ cao dưới 700m, ở các khu rừng thứ sinh và các trảng cỏ. Đôi khi gặp ở độ cao dưới 700m, ở các khu rừng thứ sinh và các trảng cỏ.
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Giống như các loài thuộc giống Graphium, loài này gặp không thường xuyên và có thể nói là hiếm gặp do đó chúng rất có giá trị về phân loại học và đa dạng sinh học. Cần bảo vệ nơi cư trú cho chúng là rừng tự nhiên và hạn chế thu bắt.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.33- BƯỚM NGỤY TRANG

Sưu tập :

Bướm ngụy trang Chilasa clytia

Đặc điểm nhận dạng: Bướm có kích thước lớn. Bướm đực và bướm cái hoàn toàn khác nhau. Bướm đực có màu nâu chủ đạo, bướm cái với các sọc màu xanh xám đen. Mặt trên bướm đực: phần cánh trên có ba vệt sáng lớn xuất phát từ gốc hướng ra ngoài cánh. Một vệt lớn, dài và bị phân tách làm đôi ở rìa cánh trong, một vệt tiếp theo ở phần liền kề rìa cánh trong và vệt cuối cùng lớn, bị phân tách thành bốn ở phần trung tâm cánh. Có các đốm ở gần rìa ngoài cánh và rìa ngoài cánh. Phần trung tâm cánh sau được phủ màu trắng hoàn toàn bởi một trong ba vệt đi từ gốc cánh. Các vệt khác được túa ra từ trung tâm của cánh, với các đốm màu đỏ cam từ giữa cho đến cuối mép ngoài cánh. Mặt dưới giống như mặt trên, nhưng có các vết cắt rõ ràng hơn và các đốm rìa ngoài cánh màu vàng.
Ngoài ra, các loạt vệt trắng chĩa ra mép ngoài cánh đều có phần chót dạng chữ V và ở cánh sau còn có thêm một hàng các đốm dạng chữ V chạy lượn theo mép cánh. Loài này có hai dạng bắt chước: dạng bắt chước loài Ideopisis simillis (nền đen, đốm và vạch trắng) và dạng bắt chước loài Euploea core (nền nâu, đốm và vạch trắng). Nếu quan sát thật kỹ có thể nhận thấy những đặc điểm rất đặc trưng của họ bướm Phượng như chân dài, chót râu cong, khi vừa đậu cánh thường vẫn đập một lúc. Bướm có một số dạng khác nhau, trong đó có 2 dạng phân loài phổ biến ở khắp Việt Nam. Bướm Chilasa clytia là một kiểu bắt chước loài bướm độc Ideopsis simili. Trong khi đó dạng clytia là bắt chước của Euploea core.
Sinh học sinh thái: Phổ biến, gặp ở những chỗ trống, có cây bụi, hoa dại… Sâu non màu vàng ở lưng và đầu, sâu lớn có các đốm đỏ. Nhộng ngụy trang như một mẩu cành khô, thường ở dưới mặt lá hoặc phía dưới một cành cây nhỏ. Sâu non ăn lá cây Long não Cinnamomum camphora và Màng tang Litsea cubeba (cả hai thuộc họ Long não Lauraceae).
Phân bố: Loài này phân bố từ Ấn Độ đến Trung Quốc, phía Nam qua Đông Dương đến Philippin và bán đảo Malaisia. Tên bướm được đặt do tập tính bắt chước loài bướm khác.
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Đây là một loài bướm Phượng to, đẹp có giá trị trong phân loại học và đặc biệt là trong đa dạng sinh học bởi tính chất mạo danh - giống các loài bướm thuộc họ khác của chúng. Chúng phổ biến nhưng không gây hại đến ngưỡng kinh tế cho cây trồng và cây rừng.
Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.34- BƯỚM PHƯỢNG ĐEN TUYỀN

Sưu tập :

Bướm phượng đen tuyền Papilio bianor

Đặc điểm nhận dạng:Loài bướm có kích thước lớn, cơ bản giống với loài Papilio dialis và loài Papilio protenor. nhưng có khác ở chỗ là có đuôi dài và ở mặt trên cánh sau có ánh xanh nước biển, xanh dương hoặc xanh màu ngọc bích rất đẹp, thậm chí tạo thành mảng lớn óng ánh ở gần mép ngoài của cánh. Cánh sau rộng hơn cánh sau của Papilio dialis. Có kích thước trung bình, dạng mùa hè thường lớn hơn dạng mùa xuân. Có khung màu đen. Con đực có lông đen ở cánh trước nhưng con cái thì không có. Con cái có đốm đỏ ở cánh sau. Sải cánh : 80-130mm.
Sinh học sinh thái:Thường thấy ở những khu rừng, ít khi thấy ở các thành phố hoặc các khu đô thị đông đúc vì không có cây thức ăn, và nơi trú ngụ của chúng. Nếu có những cây này ở các đô thị thì ta sẽ có thể quan sát thấy chúng. Cây thức ăn của nó thường là cây hoa tiêu lá xư (Zanthoxylum ailanthoides), citrus spp., Evodia meliaefolia. Ở độ cao trên 700m, ở sinh cảnh nông nghiệp và hiếm gặp ở các sinh cảnh khác cũng như hiếm gặp ở độ cao trên 1.200m.
Phân bố: Nhật Bản, Đài Loan, Trung Quốc, Lào, Việt Nam - Phú Thọ, Vĩnh Phúc (Vườn quốc gia Tam Đảo)..
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Tương tự như loài Papilio dialis. Chúng rất hiếm gặp và lại rất đẹp. Số lượng của chúng ngày càng bị suy giảm mạnh do nơi cư trú là rừng tự nhiên bị phá huỷ ngày càng nghiêm trọng. Là loài đẹp và hiếm, đã đưa vào sách đỏ Việt nam vì loài này đang báo động. Cần bảo vệ tốt nơi cư trú của chúng và hạn chế thu bắt. Có thể nhân nuôi chúng ở trang trại vì đã có tài liệu về cây chủ của chúng. Cấm khai thác gỗ, chặt phá rừng.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.35- BƯỚM PHƯỢNG ĐỐM KEM

Sưu tập :

Bướm phượng đốm kem Papilio noblei

Đặc điểm nhận dạng:Loài gần giống với Papilio helenus, nhưng trên cánh trước con đực không có vẩy thơm (androconia). Ngoài ra không có đốm đen vòng đỏ ở khoang cánh 2, mặt trên cánh trước với đốm trắng hình tam giác dưới ngay giữa mạch cánh 2. Hơn nữa góc cánh sau tròn hơn loài Papilio helenus. Loài giống với Papilio nephelus ở chỗ đều không có vẩy thơm, mặc dù Papilio nephelus có mảng trắng ở cánh trước kéo dài đến khoang cánh 4.
Sinh học, sinh thái:Bay từ tháng 5 đến tháng 11 nhưng thường gặp vào tháng 6 và 7. Loài ghi nhận được ở các độ cao khác nhau trong rừng nguyên sinh và thứ sinh. ấu trùng 2 tuổi phát hiện ăn trên cây Zanthoxylum sp. và sau 23 ngày thì hoá nhộng, 10 - 12 ngày bướm vũ hoá.
Phân bố: Trong nước: Vĩnh Phúc (Vườn quốc gia Tam Đảo), đảo Cát Bà, Nghệ An (Khu bảo tồn Pù Hoạt, Vườn quốc gia Pù Mát), Thừa Thiên-Huế (Khu bảo tồn Ba Na), Quảng Trị (Khu bảo tồn Phong Điền).
Thế giới: Mianma, Nam Trung Quốc, Thái Lan, Lào.
Giá trị:Loài hiếm và ít được biết đến. Có thể có một số chủng địa lý ở Việt Nam. Loài chỉ thị cho sự duy trì môi trường sống rừng nhiệt đới.

Nguồn : SVRVN & Internet