Tản Đà toàn tập

Tiêu đề: Đời đáng chán Fri 15 Jan 2010, 03:28

Đời đáng chán

(thể hát nói)

Người đời thử ngẫm mà hay
Trăm năm là ngắn, một ngày dài ghê!

Còn ai ai tỉnh ai mê
Những ai thiên cổ đi về những đâu?
Đời đáng chán hay không đáng chán?
Cất chén quỳnh, riêng hỏi bạn tri âm
Giá khuynh thành nhất tiếu thiên kim
價傾城一笑千金
Mắt xanh trắng đổi nhầm bao khách tục
Giang hà nhật hạ nhân giai trọc
江河日下人偕濁
Thiên địa lô trung thục hữu tình
天地爐中孰有情
Đón đưa ai gió lá chim cành
Ấy nhân thế phù sinh là thế thế
Khách phù thế chửa dứt câu phù thế
Người phong lưu càng đượm vẻ phong lưu
Bức khăn hồng nâng đỡ hạt châu
Chuyện kim cổ một vài câu phải trái
Châu Nam Hải, thuyền chìm sông Thuý Ái
Sóng Tiền Đường, cỏ áy bến Ô giang
Ngẫm nghìn xưa: ai tài hoa, ai tiết liệt, ai đài trang
Cùng một giấc mơ màng trong vũ trụ
Đời đáng chán biết thôi là đủ
Sự chán đời xin nhủ lại tri âm
Nên chăng nghĩ lại kẻo nhầm

(Tản Đà tùng văn 1922)

Chú thích:

Giá khuynh thành nhất tiếu thiên kim 價傾城一笑千金 :
Một nụ cười nghiêng thành đáng giá ngàn vàng.

Mắt xanh trắng :
Đời Tấn có Nguyễn Tịch là bạn của Lưu Linh, lấy mắt trắng mà nhìn khách mình coi thường, còn bạn tri âm tri kỷ đến thì tiếp bằng đôi mắt xanh.

Giang hà nhật hạ nhân giai trọc
江河日下人偕濁
Thiên địa lô trung thục hữu tình
天地爐中孰有情
Sông nước ngày một xuống nên người đời đều dơ đục
Trong lò tạo hoá biết ai là người có tình.

gió lá chim cành :
Từ hai câu thơ cổ "Chi nghinh nam bắc liễu/ Diệp tống vãng lai phong".

Châu Nam Hải : Nơi Mỵ Châu bị cha giết.

Thuý Ái : Nơi Ngô Cảnh Hoàn chết trận và vợ là Phan Thị Thuấn trầm mình theo chồng.

Sóng Tiền Đường : Nơi nàng Tây Thi bị Việt Vương Câu Tiễn đâm chết sau khi thắng Ngô Phù Sai.

bến Ô giang : Nơi Ngu Cơ, thiếp của Hạng Vũ tự tử.

_________________________
Tản Đà toàn tập - Page 2 Signat21

Tiêu đề: Đời lắm việc Fri 15 Jan 2010, 03:29

Đời lắm việc

Đời người như giấc chiêm bao
Mà trong mộng ảo lại sao không nhàn
Đã sinh ra ở nhân hoàn
Lao tâm lao lực một đoàn khác chi!
Người ông lớn, đứa cu li
Nhọc lòng nhọc xác cũng vì "cái ăn"
Cuộc đời kinh tế khó khăn
Người đời càng phải nhọc nhằn sớm hôm
Những người khố rách áo ôm
Mồ hôi đổi lấy bát cơm no lòng
Người thương mại, kẻ canh nông
Lo tiền, lo thóc, năm cùng lại năm
Ngày ngày hai buổi đi làm
Cụ thừa trong sở, ông tham trên toà
Người khiêu vũ, kẻ xướng ca
Cũng là nghề nghiệp con nhà làm ăn
Người viết báo, kẻ bán văn
Sinh nhai cái bút khó khăn lần hồi
Người đi sông nước ngược xuôi
Kẻ đem kim chỉ ngày ngồi vá may
Kẻ đi đồn thú đông tây
Người khua chuông mõ ăn mày cửa không
Người thuyền thợ, kẻ gánh gồng
Người canh cửi, kẻ bên sông lưới chài
Cùng trong lao động một đời
Kể sao cho xiết hạng người thế gian
Giầu sang chưa dễ ai nhàn
Nghèo hèn ai chớ phàn nàn làm chi
Vui buồn ai cũng có khi
Có hoan lạc, có sầu bi lẽ thường
Trăm năm một giấc mơ màng
Nghĩ chi cho bận gan vàng hỡi ai!

_________________________
Tản Đà toàn tập - Page 2 Signat21

Tiêu đề: Đêm đông hoài cảm Fri 15 Jan 2010, 03:29

Đêm đông hoài cảm

Ngó lên án đèn xanh hiu hắt
Nghe tiếng kim... ký cách giục giờ
Đêm trường nghĩ vẩn lo vơ
Cái lo vô tận bao giờ là xong

Thân nam tử đứng trong trần thế
Cuộc trăm năm có dễ ru mà!
Có đời mà đã có ta
Sao cho thân thế không là cỏ cây

Đời có kẻ đường mây gặp bước
Bước công danh sấn trước trèo cao
Thế gian tỏ mặt anh hào
Muôn nghìn mắt miệng trông vào ngợi khen

Cũng có kẻ tài hơn chữ lợi
Trắng hai tay làm nổi nên giàu
Chẳng khanh tướng, chẳng công hầu
Cũng bao vạn kẻ cúi đầu vào ra

Ấy những hạng vinh hoa phú quý
Làm tài trai đắc chí hơn người
Trăm năm nghĩ cũng nên đời
Trăm năm rồi nữa... biết thời ra sao?

Lại những kẻ chí cao tài thấp
Bước đường đời lấp vấp quanh co
Phong lưu rồi đủ ấm no
Kém ra, lưu lạc giang hồ cũng thân!

Nghĩ qua thử, khách trần bao kẻ
Giật mình cho thân thế trăm năm
Mối đâu bối rối tơ tằm
Lấy ai là kẻ đồng tâm gỡ cùng

Bước lận đận thẹn thùng sông núi
Mớ văn chương tháng lụi năm tàn
Lụy trần ngày tháng lan man
Nỗi lòng càng nghĩ muôn vàn càng thêm...

Đèn hiu hắt, tiếng kim ký cách
Mõ sang canh giục khách đòi cơn
Mạch sầu canh vắng như tuôn
Nhớ ai nước nước non non bạn tình!

_________________________
Tản Đà toàn tập - Page 2 Signat21

Tiêu đề: Đêm tối Fri 15 Jan 2010, 03:30

Đêm tối

Ù ù gió thổi Bắc, Tây, Đông
Đêm tối trông ra tối lạ lùng
Tạo vật không tay mà hoá có
Phàm trần có mắt cũng như không
Mơ màng đâu đó bao dân chúng
Tô điểm nào ai với núi sông?
Đánh đuốc đố ai tìm khắp nước
Kiếm đâu cho thấy mặt anh hùng?

_________________________
Tản Đà toàn tập - Page 2 Signat21

Tiêu đề: Đêm thu Fri 15 Jan 2010, 03:31

Đêm thu

(Giăng gió không gió giăng)

Đêm thu giăng gió một giời
Một mình ngồi tưởng sự đời nghĩ quanh
Nghĩ cho muôn vật hoá sinh
Ở trong vũ trụ cái hình ra chi!
Giăng kia tròn được mấy khi
Hoa kia nở được mấy thì hỡi hoa?
Gái tơ quá lứa đã già
Con tằm rút ruột thời là dộng non
Khúc sông bồi lấp nên cồn
Dâu xanh bãi bể, đá mòn nước khe
Đồng không con đóm lập loè
Khách trần lối ấy đi về những ai?
Hình kia đúc tự thợ giời
Tình kia hoạ mới ra ngoài khuôn xanh
Vọng phu còn đá còn trinh
Tiền Đường còn sóng trung trinh hãy còn
Dẫu cho sông cạn đá mòn
Trung hồn khôn tắt, trinh hồn khôn tan
Cho hay những khách trần hoàn
Nghìn thu ở lại thế gian mấy mà
Tưởng người lại nghĩ vào ta
Trăm năm rồi nữa biết là làm sao?
Bây giờ hoa nở giăng cao
Giăng tàn hoa tạ lúc nào biết đâu!
Một mình tính trước lo sau
Đầu cành động tiếng gió thu bật cười
- Tình kia ai có như ai
Khuôn xanh ai dễ ra ngoài được chăng?
Đêm thanh đưa ý chị Hằng
Cung mây quạt gió đèn giăng đợi người
- Người còn ham nghĩ sự đời
Dám xin gửi gió mấy lời tạ giăng

(Tản Đà tùng văn 1922)

_________________________
Tản Đà toàn tập - Page 2 Signat21

Tiêu đề: Đưa người nhà quê Fri 15 Jan 2010, 03:31

Đưa người nhà quê

Ai ơi đợi với tôi cùng
Tôi còn bối rối trong vòng tơ vương
Bao giờ sạch nợ văn chương
Đèn khuya chung bóng, ta thương lấy mình!

_________________________
Tản Đà toàn tập - Page 2 Signat21

Admin Tổng số bài gửi : 3173 Registration date : 22/11/2007

Được tin anh bạn đồng nghiệp Bắc kỳ thời báo ra đời

Báo giới ba kỳ buổi cạnh tranh
Tranh nhau bút sắt múa tung hoành
Bắc kỳ đồng nghiệp bao nhiêu bạn
Thời báo bây giờ lại có anh
Dẫu sẵn mực đen cùng giấy trắng
Nhường sao nước biếc với non xanh
Nam thành tiến thủ cơ quan mới
Tương tế mong ai một khối tình

(An Nam tạp chí 1931)

_________________________
Tản Đà toàn tập - Page 2 Signat21

Tiêu đề: Ba Đình ký Fri 15 Jan 2010, 22:24

Ba Đình ký

Hồng nhung hoa nở đầy sân
Tưới hoa thánh thót mưa xuân đầu cành
Đốt hương xem chuyện nước mình
Chuyện Đinh Công Tráng, Ba Đình ngày xưa
Thuận kinh đã đổi ngọn cờ
Nước non xoay chuyển bây giờ là ai?
Ninh Bình tỉnh có một người
Là Đinh Công Tráng tướng tài bẩm sinh
Hơn đời vũ dũng thông minh
Hoàng, Lưu môn hạ nổi danh Bắc kỳ
Gió mây rộn buổi Hàm Nghi
Ba làng Thanh Hoá thành trì đào xây
Trước thành giữ thế ruộng lầy
Mặt thành xây đắp tre dầy bàn cao
Trong thành khe chứa giếng đào
Sau thành có ngả sang Lào, ra Thanh
Đồn quân tên gọi Ba Đình
Tướng quân Công Tráng họ Đinh là người
Uy nghiêm tướng mạnh thành dài
Thế trong vững thủ, thế ngoài mạnh công
Thuận thành nghe động uy phong
Pháp binh từ Huế đùng đùng kéo ra
Mấy phen đánh giáp lá cà
Địch quân thua xiểng, quân ta được hoài
Uy danh động đến nước ngoài
Pháp đình nổi trận bời bời phong lôi
Lệnh cho nguyên soái đặc sai
Khắc kỳ phá địch quyết bài tiến công
Một phen đột trận xung phong
Lại thêm thây chất đầy đồng một phen
Pháp quân tính thế vạn tuyền
Hãm thành mới có lệnh truyền bổ vây
Nam quân lúc ấy nguy thay
Đánh không được đánh mà rầy thiếu lương
Đinh Công hết ý lo lường
Giải vây mới liệu quyết đường đánh ra
Đêm đông gió táp mù sa
Bất kỳ giữa trống canh ba tiến hành
Kéo quân ra khỏi ngoài thành
Nhằm nơi quân địch tung hoành đạn bay
Pháp quân liệu thế trở xoay
Tức thì lập trận bắn ngay không rời
Hai quân bắn lẫn bắn hoài
Sương mù chẳng thấy mặt người tấc gang
Giời đông còn hãy mù sương
Đinh Công sớm đã liệu đường quân đi
Thành không bỏ lại tiếc gì
Ba Đình thất thủ thôi thì cũng thôi!
Tàn quân thu thập đôi nơi
Cô thành lại giữ một giời Ma Cao
Giang sơn chẳng phụ anh hào
Yếu thua khoẻ được lệ nào có sai
Đinh Công khuất mặt ở đời
Non xanh nước biếc sang người trắng da
Nước non vẫn nước non nhà
Nhớ ai một khúc gọi là viếng ai

Bài này viết ở Khê Thượng - Sơn Tây, mùa xuân năm Bính Tý (1936), theo lối Nam sử diễn ca.

Chú thích:

Ba Đình: gồm 3 làng Mỹ Khê, Thượng Thọ, Mậu Thịnh thuộc huyện Nga Sơn, Thanh Hoá, địa thế hiểm trở, là căn cứ chống Pháp của đề đốc Đinh Công Tráng và các thủ lĩnh Phạm Bành, Nguyễn Khế, Cầm Bá Thước, Hà Văn Mao...

Thuận kinh : Kinh đô xứ Thuận Hoá, đây chỉ kinh thành Huế.

Hoàng, Lưu : Hoàng Kế Viêm, thống đốc Bắc kỳ quân vụ đại thần; Lưu Vĩnh Phúc, chủ tướng quân Cờ đen.

_________________________
Tản Đà toàn tập - Page 2 Signat21

Tiêu đề: Bài ca cổ bản Fri 15 Jan 2010, 22:25

Bài ca cổ bản

(Vì sự diễn kịch ở Lao Kay để lấy tiền giúp nạn dân trong Nghệ Tĩnh)

Ơn ái ơn đồng bạn. Vì mối thương hoài
Kịch tân thời giúp người xa khơi
Thuật đôi lời tỏ lòng vì ai
Ta An Nam cùng họ chi khác trong ngoài
Đó Trung Kỳ, đây miền Lao Kay
Nghìn dặm đường xa dài, nỗi ngậm ngùi (ngậm ngùi)
Tai hại vì đâu, non sông oán sầu
Thần thiên đế (thiên đế) cơ cầu
Quanh vùng (Nghệ) Nghệ Tĩnh liền nhau
Nắng thiêu đồng mạ, hư hại vườn rau
Dân tình khó khăn, đói cùng nhau
Đâu trận cuồng phong mờ mịt
Làm cát tung giời gần xa bời bời
Gió cuồng phong đến miền đường trong hung độc, thạch mộc tơi bời
Thôn quê thiệt thòi ấy nhiều nơi
Kinh (kinh) tế, kinh tế nguy nàn!
Khó làm ăn lúc tiền khan
Dân cùng thất nghiệp như số muôn vàn
Cuộc sinh tồn cậy nhờ cùng nhau
Nhìn người hơn, ngắm vào ta chung lòng hợp dạ sum họp giống nhà
Giống Tiên Rồng may mà...
...
Đêm trường làm vui, mượn trò chơi
Ca đôi lời nghe đôi lời, chơi bời vui vẻ như dãi tâm hoài
Cuộc mua cười vì người An Nam, hợp người Tây, Nam
Người nhiều nơi, đất Lao Kay sum vầy ơn ái
Nghệ Tĩnh phương trời

(An Nam tạp chí số 25 1932)

_________________________
Tản Đà toàn tập - Page 2 Signat21

Admin Tổng số bài gửi : 3173 Registration date : 22/11/2007

Bài ca chúc tiệc lão làng A Lữ

(Nghinh thần, chúc lão và chúc cả đồng dân A Lữ)

Giời xuân tốt đẹp thiều quang
Tượng sơn núi cả, Thương giang sông dài
Non sông như vẽ
Hoa cỏ như cười
Dan tay ta hát một bài
Trước là kính thánh, sau thời mừng dân
Dân ta A Lữ
Vui tiệc ngày xuân
Khói hương làm lễ nghinh thần
Thần linh phù hộ nhân quần thọ khang
Chống gậy ra làng
Chúc ông chống gậy
Ra họp việc làng
Tiệc xuân vui chúc thọ trường
Da mồi tóc bạc tuổi càng thêm cao
Mưa hoà gió thuận
Tốt lúa được mầu
Trai lành gái tốt lấy nhau
Sinh con, đẻ cháu, dài lâu nối đời
Đầu năm tiệc lão
Già trẻ vui chơi
Dan tay ta hát một bài
Trước là kính thánh, sau thời mừng dân
Ngày xuân tiệc lão
Ca chúc làm vui
Chúc mong già trẻ gái giai
Năm nay năm nữa, xuân rồi lại xuân
Kính mừng A Lữ đồng dân

Chú thích:
A Lữ thuộc huyện Thuận Thành, Bắc Ninh

_________________________
Tản Đà toàn tập - Page 2 Signat21