Câu đối NGỰA 2

Lão đệ AH thân mến,
Tôi luôn lắng nghe và trân trọng các ý kiến cũng như các câu đáp của bạn hữu. 
Chúng ta PHIẾM ĐÀM một chút cho vui, như để thay đổi không khí thôi... Ở trang trước, tôi có Quick Reply như sau:



Trang chủ Ái Hoa & Anh Việt Đường thân mến,

Ở một đoạn trước, tôi có nói với đệ Thiên Hùng rằng: "Đệ và các huynh đệ Đào Viên dư sức tìm ra câu đáp khác hay hơn ông Trạng". Quả nhiên không sai. Các câu đáp của quý hữu câu nào cũng ĐA DẠNG và LÝ THÚ cả...

Nói chung, mấu chốt của câu LỢN CẤN nằm ở cặp từ CẤN-TỐN (tên 2 quẻ Bát Quái, nhưng cũng có cả nghĩa Nôm) còn mấu chốt của câu TÚ CÁT nằm ở 2 chữ SINH-CÁT (vừa Hán vừa Nôm)

Tìm ra câu đáp thỏa tính chất ấy, đối với các huynh đệ Đào Viên là điều không khó vậy. Chúc các quý hữu luôn vui

Thiên Hùng đã viết:

Trích dẫn :

Ngẫu hứng tiếp với LẦU XÀ MÔN 2

LẦU XÀ MÔN, RA CẦU TRỐN NẮNG (...) [HSN]

Thợ khóa hiến chìa:

CỬA BỐC LẠC, KIẾM CHỖ CHỜ MƯA (...) [HSN]

Mấu chốt:
-Cái dấu (...) là còn ẩn tàng một chữ nữa, mà không cần nói ra. Trong vế xướng có lẽ ẩn chữ CỰC. Trong câu đáp có lẽ ẩn chữ THU. CHỜ MƯA là CHỜ (cho có) MƯA.
-Có sự ăn vần giữa chữ thứ 3 và chữ thứ 5 trong câu LÁI.

Mời quý hữu cùng tìm chỗ TRỐN NẮNG

Đệ có chuyện xào xạo nầy góp tiếng cò tươi với Nguyên huynh ngày cuối tuần nha hihihi ... Số là  Mạc Mậu Hợp thất trận bị quân Trịnh ví quá, liền đem ngọc ấn trốn vào một cái hang, rồi túng tiền tiêu nên định kiếm cái lò nào tốt tốt để nấu chảy ngọc ấn ... nên sau đó dân gian mới có câu ...

CỐC ĐẾ MẠC, GIỮ NGỌC TÌM LÒ (...)  [TH]

@ ngãi lía ăn gian dấu (ă) nha Nguyên huynh
(ngọc cũng có nghĩa ông ta là vua mình vàng vóc ngọc nên phải tìm cái lò ... xứng tầm hiihihi)

Bravo lão đệ. Lẹ như gió và CỐC ĐẾ MẠC quá hay tiếng Nôm người ta nói me mé gần giống thế là CỐC ĐỂ MẶC, trại đi một chút như thế sẽ KHÔNG BỊ THÔ. Tốt lắm. Nên ghi chú chữ bỏ lửng, cho AE dễ thấm... Kg nói thì MÀ KHÔNG RO cái ý ẩn ấy đâu. Tôi đoán từ ẩn trong ngoặc là họ của Tề Thiên Đại Thánh. Chắc kg sai đâu nhỉ. Hí hí... Ẩn như thế rất lý thú. NGỌC của ổng nếu kg có vị TỎI, chắc cũng có vị HÀNH, đúng kg?

Tình cờ làm sao tôi cũng có một cái CỐC (=hang) tương tự:

CỐC ĐỐNG MẠC, KIẾM HỐC CHỜ SƯƠNG (...) [HSN]

-Tiếng Nôm CỐC ĐÓNG MẶC
-Từ ẩn là từ MỤ

Chúc lão đệ luôn vui

Ngẫu hứng tiếp với LẦU XÀ MÔN 2

LẦU XÀ MÔN, RA CẦU TRỐN NẮNG (...) [HSN]
.............................................................(cực)
CỬA BỐC LẠC, KIẾM CHỖ CHỜ MƯA (...) [HSN]
................................................................(thu)
CỐC ĐẾ MẠC, GIỮ NGỌC TÌM LÒ (...)  [TH]
..........................................................(tôn)
CỐC ĐỐNG MẠC, KIẾM HỐC CHỜ SƯƠNG (...) [HSN]
........................................................................(mụ)

CHƠI ĐỐI, mấu chốt là nhìn ra cái then khóa của nó, khi đó việc giải đáp sẽ nhẹ nhàng hơn gấp bội, và một câu đối tưởng khó bỗng hóa ra dễ, tưởng dễ lại hóa ra... ngon cơm.
Như trong cái LẦU XÀ MÔN 2 này, từ then chốt là từ LẦU, tiếng Nôm, trong cụm 3 chữ có 1 Nôm + 2 Hán Việt. Biết vậy rồi thì có thể đối lại LẦU bằng các từ CỬA, CỐC, CẢNG, ĐỈNH, NGỌN, PHỐ, BÃI, DỐC, ẢI v.v...
Dễ dàng nhận ra các câu có chữ CỬA (Nôm) là được. Còn những câu có CỐC sẽ là câu hỏng (vì CỐC là từ Hán Việt nghĩa là cái hang). 
Một điểm then chốt nữa là chữ cuối NẮNG, sẽ đòi hỏi được đáp lại bằng MƯA, GIÓ, GIÔNG, BÃO, SƯƠNG, TUYẾT, SA MÙ, LỐC, CUỒNG PHONG v.v...

Các câu đáp gợi ý khác:

CẢNG TỔ CHẠC, LẤY VÁN CHE GIÔNG 
...............................................(củ)
DỐC CỐ MÃI, TỐC NÓC XEM MÙ
................................................(tan)

DỐC CÓ MÁI: CÓ MÁI tiếng Nôm, nói trệch đi thành CỐ MÃI cho ra tiếng... Hán(g). NÓC: nóc nhà. MÙ: mù sương 

Thiên Hùng đã viết:

Vậy TH sẽ xúi ông vua Mạc nầy không ở hang nữa mà về lầu Thượng Vũ của ông ta nha Nguyên huynh hiihhi ...


MÁI THƯỢNG VŨ, NHÓNG TRỤ CHỜ MÂY (...)  (TH)

@ ngài lía ăn gian dấu ? ~ nơi chữ "mủ" và chữ trong ngoặc ba chấm là chữ "lù" ... Vua cũng thường được gọi là Chúa Thượng, cái của ổng có vấn đề, nên ổng phài chờ tìm cái tương xứng phía bên kia


 

Quá đã lão đệ ạ
Tôi cám ơn nhiều
Có thể dùng chữ CỤ thay chữ THƯỢNG cũng được, sẽ kg phải hiểu ép Thượng là Hoàng Thượng
CỤ (Hán) là sợ, là dụng cụ, công cụ. Vẫn giữ câu kia, thêm một câu nữa, vậy thôi. MÁI CỤ VŨ : mái lầu SỢ MƯA. Lúc trước tại đây mình đã từng có câu đối TRÁNG SĨ CỤ LANG... (tráng sĩ sợ... sói) nhỉ

HAI LẦN TOÁT MỒ HÔI LẠNH

Xin được kể lại cùng quý hữu LẦN THỨ NHẤT TOÁT MỒ HÔI LẠNH của tôi, đó là khi viết truyện thơ Ứng Hầu Phạm Thư, trong đoạn 2 có 6 câu thơ (131-136) như sau:

CUỘC CỜ Ở NƯỚC TỀ

Tu Cổ tốc chiến mất quân (131)
Phạm Thư kiên thủ khó phân thắng hoà
Sắp bày địa võng thiên la
Trấn biên mai phục, sơn hà tương thông
Liên hoàn trận, chiếm thượng phong
Kỳ binh tập kích khó mong vãn hồi (136)

*Lúc ban đầu , 6 câu này được viết là:

Tu Cổ ba thứ mất quân (131)
Phạm Thư ra trận lại giành tiên cơ
Thế như bão táp mưa sa
Pháo đầu trực chiến, mã hà giáp công
Thông xe tạo thế thượng phong
Tốt đầu xung trận khó mong vãn hồi (136)

*Khi bản UHPT có 6 câu ấy đến tay bác Bảy H7C Hồng Thất Công, bác Bảy đã cho ý kiến như thế này, HSN xin trích nguyên văn để các bạn đọc chơi cho vui :

“Sĩ Nguyên ạ,

Bốn câu ấy (133-136) có thể nói là cực hay, mà đồng thời cũng là ... cực dở !

-Cực hay vì chỉ trong 4 câu đơn sơ ấy, cả tứ đẳng liên quân (Xe-Pháo-Mã-Tốt) đều có mặt, mỗi quân phô diễn một thao tác riêng biệt, mang đủ các thuộc tính đặc trưng của chúng (Pháo đầu công chính diện, mã bàn hà trợ chiến, thông xe liên hoàn, tốt đầu độ hà xung kích), lại nói lên được thế cờ áp đảo (bão táp mưa sa, giành thượng phong) khiến cho cục diện bàn cờ không thể đảo ngược.
Nói tóm lại là chỉ qua 4 câu ấy thôi, người biết đánh cờ có thể hình dung ra được cả một bàn cờ, cả một thế trận vậy. Nói rằng 4 câu ấy cực hay là vì thế.

-Nhưng 4 câu ấy cũng ... cực dở, vì sao chú Nguyên có biết không ? Có lẽ chú đã sơ ý quên mất một điều là bối cảnh cuộc cờ ấy thuộc thời Xuân thu. Cờ thì lúc ấy đã có rồi, nhưng cờ vây thịnh hành, phổ biến, được ưa chuộng nhiều hơn cờ tướng, đặc biệt là ở trong cung đình.

Cờ vây (Vi kỳ) là loại cờ trong đó bàn cờ có 19 đường ngang, 19 đường dọc, không có sông ở giữa, quân hai bên vây bủa, tiêu diệt lẫn nhau, hình thế giống như một cuộc tranh giành giữa 2 lực lượng của cùng một nước

Cờ tướng (Tượng kỳ) là loại cờ trong đó có 9 đường ngang, 9 đường dọc, ở giữa có một giải phân cách 2 nước, gọi là sông, hình thế cuộc cờ này giống như cuộc chiến tranh giữa 2 nước vậy.

Thời Xuân thu thì cờ vây thịnh hành hơn cờ tướng (trái ngược với bây giờ : cờ tướng ưu thế, còn cờ vây gần như đã bị quên lãng hoàn toàn), do đó cuộc cờ trong truyện bàn đến dứt khoát phải là cờ vây (không có sông, không có các quân tứ đẳng chuyên biệt). Như vậy nói Xe pháo mã tốt là ... cực dở, cho mã lên ... hà lại càng thêm dở !

Hơn nữa, trong thực tế lịch sử, đến thế kỷ thứ 13, Thành Cát Tư Hãn Thiết Mộc Chân mới là người đầu tiên sử dụng đến PHÁO. Khái niệm Pháo trong bàn cờ tướng không thể có trước thực tế của xã hội được. Theo lịch sử môn cờ tướng, thì trước kia chỉ có những quân Xe Mã Tốt Thuyền... Mãi đến triều Minh, quân Pháo mới được khai sinh, thêm vào bàn cờ. Và những thế trận nổi tiếng như Bình phong mã, Pháo đầu (Ngũ thất pháo), Liên hoàn giáp mã tấn trung binh, Thuận pháo, chỉ được triển khai rầm rộ từ thời Minh, Thanh mà thôi.

Cho Phạm Thư đánh cờ tướng, đánh trận Pháo đầu, tấn trung binh ... e rằng ... sai lầm nghiêm trọng đó chú Nguyên ạ .....”

Đọc những lời bình ấy của bác Bảy, HSN quả thật đã toát mồ hôi lạnh. Nhận xét đúng quá. Bác Bảy quả là cao kiến ! Còn HSN thì đã sơ xuất, mắc một sai lầm khủng khiếp !
Hậu quả đương nhiên là phải mau lẹ chỉnh sửa lại đoạn ấy, cuối cùng thì có 6 câu như bây giờ :

Tu Cổ tốc chiến mất quân (131)
Phạm Thư kiên thủ khó phân thắng hoà
Sắp bày địa võng thiên la
Trấn biên mai phục, sơn hà tương thông
Liên hoàn trận, chiếm thượng phong
Kỳ binh tập kích khó mong vãn hồi (136)

Bác Bảy H7C mất năm 2002, 19 năm rồi... Nhân đây, HSN xin một lần nữa cám ơn bác Bảy. Cám ơn vô cùng. Cám ơn về mọi điều bác Bảy ạ

HSN

TOÁT MỒ HÔI LẠNH
LẦN THỨ HAI

Lần TOÁT MỒ HÔI LẠNH thứ hai liên quan đến đoạn câu đối này:

Ngẫu hứng mới

Trong TÂN LAI TRIÊU CHÍ DỊ, ngoài những con ma cái lả lơi trên ngọn cây, còn xuất hiện cả những con ma đực, chuyên quyến rũ mấy bà sồn sồn, bụng phệ ví xệ nữa. Những ma đực ấy, cũng gọi là các HỒN LANG (giống như ma cái gọi là HỒN NƯƠNG vậy). Thuở sinh thời, nếu là nhạc sĩ thì khi éc rồi Hồn Lang ưa quảy theo cây đàn, nếu là họa sĩ thì tay cầm cây cọ (chổi vẽ). Đêm nọ, có một Hồn Lang họa sĩ về trên ngọn cây, tay vung vẩy, lắc lắc cây cọ, dáng thì lảo đảo như thể đang xỉn, đang "quắc cần câu" vậy:

CỌ LẮC LẮC, HỒN LANG... QUẮC  [HSN]

Quắc: nói tắt của cụm từ "Quắc cần câu" với nghĩa là say, xỉn, phê, sướng đến mức hết biết! Mời quý hữu lắc cọ mua vui

  

Anh Việt Đường đáp:

ME NHỒI NHỒI, GIÁO CHỦ... LỒI [VĐ]
Nhè : đẩy gì đó ra khỏi miệng bằng lưỡi

oOo

Hôm qua, huynh trưởng TRẦN CHÍNH TÂM, một bậc lão thành tuổi đời đã trên 7 chục, có gửi cho tôi một mail, nội dung có đoạn như sau:

Đệ Sĩ Nguyên,
Thấy đệ vẫn tráng kiện, bút lực vẫn sung mãn, tôi mừng. Có lẽ đệ đã SƠ XUẤT trong đoạn chuyện xào xạo, và cả vế xướng của câu đối này, cụ thể là 2 chữ HỒN LANG

Theo tôi, chữ HỒN ấy đặt trước danh từ LANG, tất nhiên là tính từ HỒN, mà tính từ HỒN thì phải hiểu là "ấm ớ, ngớ ngẩn" chứ kg thể hiểu là LINH HỒN, HỒN MA (danh từ)

Danh từ LANG trong HỒN LANG có thể hiểu theo 2 cách:
-Con chó sói ngơ ngẩn, ngu ngốc
-Chàng trai đần độn, ngớ ngẩn

Chứ kg thể hiểu HỒN LANG là con ma đực, con ma trai, con ma đàn ông được. Muốn nói ý ấy phải nói là NAM MA, NỮ MA, NAM HỒN, NỮ HỒN... Sĩ Nguyên ạ.

Hệ quả là chữ QUẮC có thể giữ lại nhưng với nghĩa là QUẮC mắt, trợn mắt lên (động từ) sẽ tốt hơn là trạng từ QUẮC (cần câu)

Ngu huynh đính kèm theo đây một đoạn từ điển minh chứng về chữ HỒN ấy, SƠ XUẤT thì sửa lại nhé Sĩ Nguyên.

Từ điển trích dẫn
1. (Tính) Đục, vẩn. 
2. (Tính) Hồ đồ, ngớ ngẩn. ◎Như: “hồn đầu hồn não” 渾頭渾腦 đầu óc mơ hồ ngớ ngẩn, “hồn hồn ngạc ngạc” 渾渾噩噩 ngớ nga ngớ ngẩn, chẳng biết sự lí gì cả.



TOÁT MỒ HÔI LẠNH thực sự. Vì đã sai, sai nghiêm trọng. Cám ơn huynh trưởng Chính Tâm đã giúp tôi nhìn ra lỗi nặng.

Sửa lại:

Chuyện xào xạo: Gió đêm lướt nhẹ qua cây cọ, cành cọ lay động, lá cọ lắc qua, lắc lại. Một con sói đần độn, ngốc nghếch  đứng trông trăng, quắc mắt lên mà tru dài gọi bạn:

CỌ LẮC LẮC, HỒN LANG QUẮC [HSN]

Xin lỗi các quý hữu, xin lỗi các viewers, đặc biệt xin lỗi cả anh Việt Đường, cái sai của tôi đã khiến anh cũng sai theo. Xin được miễn thứ. HSN trân trọng

Chuyện xào xạo: Gió đêm lướt nhẹ qua cây cọ, cành cọ lay động, lá cọ lắc qua, lắc lại. Một con sói đần độn, ngốc nghếch  đứng trông trăng, quắc mắt lên mà tru dài gọi bạn:

CỌ LẮC LẮC, HỒN LANG QUẮC [HSN]

Ngãi lía: Cái gì đó ló ló ra, cái hang tối bỗng WẮC lên (hiểu là sáng quắc, thúi hoắc đều GOOD)

Thợ khóa hiến chìa: Một con HỔ co chân, thu móng lại, đứng trên chiếc BÈ, bè xuôi theo dòng nước, gió sông mát lạnh, Hổ phê quá, Hổ toác miệng ra... cười:

BÈ XUÔI XUÔI, LIỄM HỔ TƯƠI [HSN]

LIỄM: thu lại, co lại. LIỄM HỔ: cọp thu móng vuốt lại, giấu móng vuốt đi
Ngãi lía: TƯƠI là [cười] tươi rói, hoặc [vẻ] hồng tươi 

HanSiNguyen đã viết:

Chuyện xào xạo: Gió đêm lướt nhẹ qua cây cọ, cành cọ lay động, lá cọ lắc qua, lắc lại. Một con sói đần độn, ngốc nghếch  đứng trông trăng, quắc mắt lên mà tru dài gọi bạn:

CỌ LẮC LẮC, HỒN LANG QUẮC [HSN]

Ngãi lía: Cái gì đó ló ló ra, cái hang tối bỗng WẮC lên (hiểu là sáng quắc, thúi hoắc đều GOOD)

Thợ khóa hiến chìa: Một con HỔ co chân, thu móng lại, đứng trên chiếc BÈ, bè xuôi theo dòng nước, gió sông mát lạnh, Hổ phê quá, Hổ toác miệng ra... cười:

BÈ XUÔI XUÔI, LIỄM HỔ TƯƠI [HSN]

LIỄM: thu lại, co lại. LIỄM HỔ: cọp thu móng vuốt lại, giấu móng vuốt đi
Ngãi lía: TƯƠI là [cười] tươi rói, hoặc [vẻ] hồng tươi 

ME BỒNG BỒNG, CỐ HỘC... [VĐ]

...: LỒNG, GỒNG, THÒNG (động từ) hay NGỒNG, NỒNG, HỒNG (tính từ). Biết chọn từ nào cho thích hợp đây?
CỐ: cũ. HỘC: ngỗng trời, chim hộc
Ngãi lía: M. bè ra, CỌC HỐ...

Việt Đường đã viết:

Trích dẫn :

Chuyện xào xạo: Gió đêm lướt nhẹ qua cây cọ, cành cọ lay động, lá cọ lắc qua, lắc lại. Một con sói đần độn, ngốc nghếch  đứng trông trăng, quắc mắt lên mà tru dài gọi bạn:

CỌ LẮC LẮC, HỒN LANG QUẮC [HSN]

Ngãi lía: Cái gì đó ló ló ra, cái hang tối bỗng WẮC lên (hiểu là sáng quắc, thúi hoắc đều GOOD)

Thợ khóa hiến chìa: Một con HỔ co chân, thu móng lại, đứng trên chiếc BÈ, bè xuôi theo dòng nước, gió sông mát lạnh, Hổ phê quá, Hổ toác miệng ra... cười:

BÈ XUÔI XUÔI, LIỄM HỔ TƯƠI [HSN]

LIỄM: thu lại, co lại. LIỄM HỔ: cọp thu móng vuốt lại, giấu móng vuốt đi
Ngãi lía: TƯƠI là [cười] tươi rói, hoặc [vẻ] hồng tươi 

ME BỒNG BỒNG, CỐ HỘC... [VĐ]

...: LỒNG, GỒNG, THÒNG (động từ) hay NGỒNG, NỒNG, HỒNG (tính từ). Biết chọn từ nào cho thích hợp đây?
CỐ: cũ. HỘC: ngỗng trời, chim hộc
Ngãi lía: M. bè ra, CỌC HỐ...

Đa tạ anh Việt Đường đã nhanh chóng có câu đáp mới với con chim HỘC rất lý thú, cộng thêm cái khả năng [X] mở rộng. Một X sơ sơ đã có 6 từ, 3 động, 3 tính có thể lắp ghép vào vị trí ấy. Cám ơn anh nhiều

Chữ WẮC này khó lắm
-Trong vế xướng nó có thể là động từ khi con sói hoặc chàng đần trợn mắt lên, quắc mắt lên. Cũng có thể là trạng từ khi chàng đần SAY QUẮC CẦN CÂU. Mà cũng có thể là trạng từ hoắc bổ nghĩa cho con sói đần, hôi thúi đến mức... thúi hoắc. 
-Trong câu lái, WẮC ấy không lái, kg thay đổi, giữ nguyên dạng nhưng thay đổi về từ loại: trở thành trạng từ bổ nghĩa cho các tính từ hiểu ngầm (như thúi, như sáng...)

Mình tìm một chữ đáp ứng cả 2 từ loại như thế là RẤT KHÓ. Nên các câu đáp chỉ cần đáp ứng một điểm trong số đó là GOOD rồi
Chúc anh luôn vui